W utworze "Księgi Narodu i Pielgrzymstwa Polskiego" mamy do czynienia z pielgrzymem-apostołem narodowych ideałów, pielgrzymem-narodem, który ma przewodzić w wyzwoleniu całej ludzkości.
Mickiewicza Pielgrzym poddany jest życiu natury i jej żywiołów. Młodopolski pisarz Żeromski nawiązał do tego motywu w "Ludziach bezdomnych" wprowadzając fragment "Hymnu" Słowackiego do rozdziału "Pielgrzym", poświęconego tułaczemu życiu Judyma i Korzeckiego.
Pielgrzymi, Ojcowie Pielgrzymi ang. Pielgrzymka róży, nm. Pielgrzymki podróże do miejsc uważanych za święte, miejsc kultu, związanych z bóstwem, założycielem religii, świętym, z relikwiami, z wiarą w cudowne skutki modlitw i kuracji w tych miejscowościach.
Poeta rozwijał i przekładał na język publicystyki ideologię —> Ksiąg narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, stosując jej ogólne wskazania do konkretnych polit.
Jego pielgrzymkę należy więc rozumieć szerzej jak zmierzanie do miejsca kultu i praktykowanie wyrzeczeń. ), jest więc metaforą ludzkiego pielgrzymowania przez życie.
PIELGRZYM, czasopismo rel.
PIELGRZYM W DOBROMILU, czyli Nauki wiejskie, pierwsza popularna historia Polski dla ludu, pióra I.
W symbolice wielu religii oznacza życie człowieka na tej ziemi, które nie jest czymś ostatecznym, lecz raczej przejściem do innego.