-
Ocena brak
Żelazo
Metal srebrzystobiały, kowalny, miękki;występuje przeważnie w związkach z tlenem (hematyt,magnetyt itp.) i siarką (piryt), stosowany w sztukachpiast, już od epoki brązu; odpowiedni kształtnadawany jest przedmiotom z ż. przez kucie, —> repusowaniei wycinanie; dekorowanie uzyskuje sięprzez rycie i —>...
-
Ocena brak
Żelbet, żelazobeton
W budownictwie —> betonzbrojony wkładkami stalowymi (tzw. armatura lubzbrojenie).
Największe jego zalety - wytrzymałośći łatwość formowania (półpłynną masę betonową wylewasię w odpowiednio ukształtowane deskowania,zawierające uprzednio przygotowane elementy zbrojeniai pozostawia do związania);...
-
Ocena brak
Żłobki, kanelury, kanele
Pionowe, równoległe do siebie rowki, pokrywające trzony kolumn lub pilastrów w celu nadania im smuklości i lekkości, przede wszystkim w porządkach klas. (—» porządki architektoniczne).
W porządku doryckim ż. stykają się ostrymi kantami, w kolumnach jońskich i korynckich oddzielone są wygładzonymi...
-
Ocena brak
Żorżeta
Odmiana —> krepy, tkanina cienka i lekka o nieregularnie pomarszczonej powierzchni, używana w XIX-XX w. na suknie, bluzki oraz bieliznę damską i dziecięcą,
(franc. (crepe) georgette)
-
Ocena brak
Żupan
Ubiór męski, stanowiący wraz z —> kontuszem poi. strój nar. Forma ż. wywodzi się ze wsch. kaftana; używany w Polsce od kon. XVI w., od XVIII w. noszony wyłącznie pod kontuszem.
Z. był początkowo długi do kostek, w XVIII w. krótszy; miał niski, stojący kołnierzyk, spięty niekiedy ozdobną broszą; z...
-
Ocena brak
Zwornik, klucz
Środkowy, szczytowy —> kliniec łuku lub niektórych typów sklepień, wyróżniający się kształtem, wielkością i dekor. opracowaniem; może być wykonany z kamienia, cegły, rzadziej z drewna (wtedy zwykle pełni funkcję wyłącznie dekoracyjną).
-
Ocena brak
Zwój
Staroż. rola, volumen, najstarsza forma rękopisu lit. i nauk.; do IV w. n.e. sporządzany ze sklejonych arkuszy papirusowych zapisywanych jednostronnie; szersze zastosowanie pergaminu od kon. I w. n.e. sprzyja rozwinięciu się nowej formy rękopisu -> kodeksu; z. pergaminowy utrzymywał się jednak przez całe...
-
Ocena brak
Zygzak
Ornament ciągły, w formie linii łamanej. Występował od najdawniejszych czasów (w ceramice), a szczególnie w średniowieczu; w stylu rom. stosowany w płaskorzeźb, dekoracji arch. (m.in. na kolumnach i portalach), w malarstwie monumentalnym, iluminacjach, rzemiośle artyst.; fryz ceglany z z. jest jednym z...
-
Ocena brak
Żabka
Średniow. ozdoba arch. w kształcie zwiniętychliści lub pączków; w sztuce rom. służyła gł.do ozdobienia baz kolumn; w gotyku osadzana byłaczęsto na odchylającej się na zewnątrz łodydze.
Umieszczano ją na gzymsach, głowicach kolumn, archiwoltachi obramieniach otworów, na krawędziachszczytów...
-
Ocena brak
Żabot
Ozdobne wykończenie przy szyi koszuli lub bluzki, spadające na piersi, wykonane z lekkiej tkaniny lub koronki zwykle marszczonej; pojawił się w męskim stroju dworskim w kon. XVII w., charakterystyczny dla ubiorów XVIII w.; od XIX w. zdobi często bluzki i suknie kobiece.
Powrócił do mody męskiej lat 60. XX...

Profil użytkownika Nikanor
Statystyki
74 prac, w tym:
- 74tekstowych
- 0multimedialnych