Modylion

W architekturze staroż. rodzaj ozdobnego kroksztynu, konsoli lub wspornika w formie leżącej wolutowej konsoli, profilowanej po bokach, dekorowanej zazwyczaj liściem akantu i ornamentem łuski; m. podtrzymywały gzyms koronujący,

(franc. modillon, wł. modiglione)

Mokasyny

1) płytkie obuwie bez obcasów, zmiękkiej skóry, zszywane cienkimi paskami rzemiennymi,noszone przez Indian pn.-amer.; zob. też kierpce;

2) w modzie współcz. różnego rodzaju lekkie skórzanepantofle bez zapięcia i obcasa,

(ang. moccasin lp, z indiańskiego dialektu Algonkin )

Moletowanie

Mech. wytłaczanie, odpowiednioopracowanymi walcami, ciągłego ornamentu na blaszemetal., przeznaczonej do wykonywania drobnychprzedmiotów ozdobnych, jak np. papierośnice, puderniczkii in. - albo ornamentu w formie wstęgi, którądekorowano przedmioty większe (np, cukiernice, tace),

(od franc...

Monochromatyzm

W malarstwie operowanie tylkojedną barwą w kilku odcieniach w celu uzyskaniajednolitego tonu całego malowidła; m. występowałjuż w sztuce średniowiecza i renesansu, szczególniepopularny w malarstwie hol. XVII w.

Odmianą malowidełmonochromatycznych są malowidła en —> camaieui en —> grisaille.

(gr. monos...

Monogram

Znak jednoliterowy lub składający sięz kilku liter stojących obok siebie albo powiązanychw jedną całość (najczęściej z początkowych literimion lub imienia i nazwiska), może być także skrótemjednego czy kilku słów, a nawet całych zdań.

Od V w. p.n.e. stosowano m. na monetach, a od I w. p.n.e.na...

Moduł, modulus

1) w architekturze jednostkamiary odpowiadająca wielkości danego elementu arch.,który służy do określania proporcji innych członów arch.; w staroż. Grecji m. architektury doryckiej stanowiłaszerokość tryglifu, w jońskiej była zaś średnicalub promień kolumny; na tej podstawie obliczano—>...

Mitynki, mitenki

Rękawiczki kobiece sięgające dopołowy palców, krótkie lub długie, sporządzane z jedwabnegoalbo bawełnianego trykotu, często z koronki,noszone od kon. XVII w., początkowo do stroju balowego;rozpowszechniły się na przeł. XIX i XX w.

(franc. mitaines, ze starofranc. mite 'rękawiczka')

Mizerykordia

Odmiana —> puginału, z prostą, spiczastągłownią. Służyła w średniowieczu do dobiciapowalonego przeciwnika, przez zadanie tzw. "ciosułaski", można było nią przebić pancerz lub przecisnąćją w szparę między częściami zbroi płytowej,

(łac. misericordia 'litość')

Mizrach

Tablica znajdująca się na wsch. ścianie synagogi,wskazująca wiernym, w jakim kierunku winnizwracać się w czasie modlitwy; nosi napis hebr.Mizrach.; wykonana zazwyczaj z metalu, zdobiona figurami zwierząt (lew, jeleń, tygrys, orzeł) i motywem—> menory. Zob. też wycinanka.

(hebr. mizrah 'pamięć')