DIONIZOS, Bakchos

(rzymski Bachus) Mit gr.-rz. bóg wina, płodnych sił natury, plonów; syn Zeusa i Semele, małżonek Ariadny. Gdy przed urodzeniem Dionizosa, na prośby Semele, Zeus objawił jej swą boską postać, Semele zginęła spalona przez piorun.

Zeus wszakże uratował dziecko i donosił je, zaszyte w udzie. Dionizos...

DIONIZJOS II MŁODSZY

Syn Dioniżjosa I, tyran Syrakuz 367-357 i 346-343 pne., władca słaby, niedoświadczony i prawdop. rozwiązły, ale wykształcony, autor rozpraw filozoficznych i poematów, gościł na swym dworze filozofów (Platon, Ksenokrates, Arystyp z Kyrene i in.).

Jego ministrem był historyk Filistos, a Dion, poparty przez...

DIOMEDES (2)

Mit. gr. syn Aresa i nimfy tesalskiej Kyreny, król Tracji, który oddawał swoim koniom na pożarcie przybywających do niego w gościnę cudzoziemców, jeśli nie chcieli spędzić nocy z jego córkami; zob. Herakles (8. praca).

DIONIZJOS I STARSZY

ok. 430-367 pne., Od 405 tyran Syrakuz, osławiony jako okrutnik, chciwiec, władca podejrzliwy, drżący o własne życie, ale przy tym jedna z najwybitniejszych indywidualności greckich, protektor sztuk i nauk; gościł u siebie Arystypa z Kyrene i Platona, który jednak odjechał w niełasce; pisał tragedie...

DIOMEDES (1)

Mit. gr. syn Tydeusza i Deipyle, córki Adrasta, najdzielniejszy po Achillesie bohater grecki w wojnie trojańskiej (Homer poświęca mu niemal całą 5. księgę Iliady), przywódca wojowników z Argos i Tirynsu, słynny z męstwa i zuchwąlości, targnął się w boju na Aresa i zranił Afrodytę.

Wraz z Odyseuszem...

DIGENIS Akritas Basilios

Bohater anonimowej bizantyjskiej epopei białym wierszem Czyny Digenisa Akritasa, która w dzisiejszym kształcie jest kompilacją sześciu redakcji greckich z okresu 928-944 ne.

Mowa w niej o fantastycznych czynach Digenisa, siłacza i uwodziciela. Utwór wywarł wpływ na słowiańską poezję ludową, także...

DINAR

Złota moneta płn.-indyjska (III—VIII w.), arabska (VII-XIII); waluta Jugosławii i niektórych krajów arabskich; arab. z łac. denarius 'denar'.

DIOGENES z Synopy nad M. Czarnym

ok. 412-323 pne., Filozof grecki ze szkoły cyników, uczeń i następca Antystenesa, głosił, że człowiekowi do szczęścia wystarczy zaspokojenie tylko najelementarniejszych potrzeb- sam ograniczał się też do minimum. Potępiał wszelkie zainteresowania intelektualne nie poświęcone oczywistym celom...

DIEŻNIEW Siemion I

ok. 1605-ok. 1672, Żeglarz rosyjski, który pierwszy opłynął wybrzeże Azji płn.-wsch. od Kołymy do Zatoki Anadyrskiej (1648).

Przylądek Dieżniewa odkryty przez niego, najdalej na północny wschód wysunięty punkt Azji, nazwany przez Nilsa Nordenskjolda (zob.) ku czci Dieżniewa.