DON PASQUALE

Opera komiczna (Paryż 1843, wyst. pol. Warszawa 1846) Gaetano Donizettiego, libretto: Angelo Anelli.

Najlepsza opera komiczna Donizettiego (napisana w 11 dni!): bogaty stary kawaler, Don Pasquale, daje się namówić do fikcyjnego małżeństwa z Normą (występującą jako Sofronia), ukochaną-swego siostrzeńca...

DON CARLOS

Don Karlos, 1545-68, książę Asturii, syn i następca tronu Filipa II, króla Hiszpanii, i Marii Portugalskiej, prawdop. psychicznie chory, uwięziony przez ojca w 1568, w przeddzień zamierzonej ucieczki do Niderlandów.

Wkrótce umiera w więzieniu, zamordowany, jak sądzili niektórzy współcześni. Osoba...

DON JUAN

(wym. ...żuan lub chuan) Młody szlachcic andaluzyjski, Don Juan Tenorio, piękny i zmysłowy, libertyn, pożeracz serc i cnót, dumny i kłamliwy, zdradliwy w przyjaźni, wiarołomny w miłości, uwodziciel i rozpustnik, zabija w pojedynku komandora, ojca uwiedzionej przez siebie Anny, po czym, opanowany...

DONAT

Aelius Donatus, gramatyk i retor rzymski z IV w., nauczyciel św. Hieronima, napisał komentarze do Terencjusza i Wergiliusza oraz podręcznik gramatyki w dwóch częściach: Ars minor, dla początkujących, traktująca w pytaniach i odpowiedziach o ośmiu częściach mowy, i Ars maior lub secunda, obszerniejsza...

DONATYWA

Moneta, medal, zazw. złoty, wybijany w większej liczbie przez miasta pruskie, inflanckie; w Polsce XVI-XVII w. przez Gdańsk i inne miasta pomorskie jako dar-upominek dla króla polskiego, zazw. z okazji wjazdu; darowizna), wynagrodzenie pieniężne lub dobrami ziemskimi; z łac. donativum 'podarek pieniężny od...

DOMOKRĄŻCA

Wędrowny kramarz, przekupień, obnoszący po domach towary na sprzedaż lub skupujący używane rzeczy; rzemieślnik biorący z domów rondle do bielenia, garnki do drutowania, noże do ostrzenia itp.

DOMOSTROJ

Staroruski podręcznik praktycznych wskazań życiowych, prawnoobyczajowych i moralności dla rodziny bojarskiej, napisany prawdop. w XV w. w państwie moskiewskim, cenny zabytek literacki i kulturalno-historyczny; ros., 'urządzanie domu, zarząd domem'.

DONALD DUCK

(wym. ...dak), Kaczor Donald, postać z filmów rysunkowych Walta Disneya, 1901-66, ustępująca w popularności światowej tylko Myszce Miki, zob. Mysz; ang. duck 'kaczka'.

Św. DOMINIK GUZMAN

1170-1221, Założyciel zakonu (1216) nazwanego później od jego imienia dominikańskim (dominikanie, Zakon Kaznodziejski, łac. Ordo Fratrum Praedicatorum); pierwotnie celem jego było przeciwstawienie się ruchowi albigensów, szerzącemu się w południowej Francji.

Choć jako zakon żebrzący przestrzegali...