Do lat 50. XX wieku w najstarsze żyjące drzewa na świecie uważane były mamutowce i sekwoje. Wyniki badań wieku drzew przeprowadzonych najnowszymi metodami wskazują jednak, ze sosny ościste są jeszcze starsze.
Edmund Schulman był profesorem University of Arizona w Tucson. W 1952 roku w cza­sie swej letniej podróży w góry Sierra Nevada w Kaliforni natknął się na sosnę, jakiej wcześniej jeszcze nie widział. Drzewo z jednej stro­ny było całkowicie martwe, natomiast jego druga strona była żywa. Posługując się specjalnym przy­rządem, który wwierca się w drzewo, nie wyrzą­dzając mu przy tym zbytniej szkody, Schulman policzył słoje i przekonał się, że fragment pnia o grubości 6,4 cm ma około 1400 lat.
Będąc ciągle pod wrażeniem swego odkrycia, profesor udał się w następnym roku wraz z innymi badaczami drzew do Inyo National Forest w White Mountains (Góry Białe) w Sierra Nevada. Odnaleź­li oni tam grupę starych i powykrzywianych drzew, które tworzyły mały lasek. Profesor Schulman nazwał to miejsce Methuselah Walk.

Stare jak świat
Schulman napotkał jedną sosnę o obwodzie pnia aż 11,2 m. Tak duży obwód pnia nie jest czymś niezwykłym w przypadku drzew rosnących w nie­sprzyjających warunkach górskich. Z uwagi na sędziwy wiek drzewa Schulman nazwał ten okaz Patriarchą. Uświadomiwszy sobie, że obwód pnia sosny ościstej w ciągu jednego stulecia powiększa się nie więcej niż 2,5 cm oraz wiedząc, że w suro­wych warunkach klimatycznych u drzew tego ga­tunku w pewnych okresach proces wzrostu może się zatrzymać, profesor mógł w roku 1956 w końcu ustalić wiek okazów. Obliczył, że znalezione przez niego stare drzewa rosną w tym miejscu już co naj­mniej od 4000 lat. Gdy na drugiej półkuli Egipcja­nie zaczynali stawiać swoje piramidy, sosny te były bardzo małymi i młodymi drzewkami!
Znane są dwa podgatunki sosen ościstych Pinus aristata longaeva i Pinus aristata aristata.

Mieszkaniec surowych okolic
Ojczyzną sosen ościstych są Góry Skaliste w południowo-zachodnich stanach USA. Obszar, na któ­rym przetrwały stare sosny ościste, jest w więk­szości suchym lasem porastającym wapienne skały. Roczne opady deszczu w tych okolicach nie prze­kraczają 40 mm. Panują tam zasadniczo odmienne warunki środowiska od tych występujących w rejo­nach, gdzie rosną sekwoje i mamutowce; tam deszcz jest częstym zjawiskiem.
Środowiskiem życia sosen ościstych są naj­wyższe partie gór, tzn. rejony wyniesione ponad 3000 m n.p.m., w których panuje suchy klimat i wieją silne wiatry. W takich warunkach nie wszystkie rośliny są w stanie przetrwać. Drzewa, niszczone przez czynniki pogodowe, ogołacane z kory od strony nawietrznej,przybierają z czasem niezwykłe kształty - mają poskręcane pnie i kona­ry. Są one dobrze przystosowane do życia na du­żych wysokościach: ich igły, czyli liście, są po­kryte grubą warstwą substancji woskowej dzięki czemu dobrze znoszą suszę oraz mróz. Igły rosną na drzewie przez wiele lat, co także pomaga rośli­nie przetrwać w warunkach nieustannego niedo­boru wody. Sosny ościste są roślinami zimozielonymi. Kwitną one w czerwcu - kwiaty męskie są ciemnoczerwone, a żeńskie czerwonawofioletowe.
Szyszki mają około 7,5 cm długości. Na każdej łusce znajdują się ościste wyrostki, którym sosny zawdzięczają swą nazwę. Sosny ościste są często mylone z innym gatunkiem, tzn. z sosną Balfoura (Pinus balfouriana), która w przeciwieństwie do sosny ościstej ni£ wytwarza w igłach żywicy. Naukowcy uważają, że właśnie dzięki obfitemu wydzielaniu żywicy tkanki drzewa wolniej się roz­kładają, a w rezultacie roślina dłużej żyje.
Posługując się rozmaitymi metodami dendrochronologicznymi, naukowcy wykazali, że historia sosen ościstych sięga okresu od 9000 do 17000 lat temu. Co więcej, analizując wygląd drewna sosen ościstych i jego skład chemiczny, badacze mogli dowiedzieć się więcej na temat suchych i surowych warunków środowiskowych, jakie panowały w tych zamierzchłych czasach.

Symbole przetrwania
Sądzi się, że lasy złożone z sosen ościstych pora­stały dawniej duże obszary zachodniej części USA. Drzewa, które przetrwały do dzisiaj, rosną w odlud­nych rejonach górskich, często ponad granicą lasu (pomiędzy 2000 a 4000 m n.p.m.). Chociaż nie­które sosny ościste mogą dorastać do wysokości 20 metrów, większość z nich jest karłowata i mie­rzy od trzech do dziewięciu metrów. W różnych miejscach mają one różny wiek: 1200 lat w Kolo­rado, 1600 lat w Arizonie, 4600 w Kalifornii i 4900 w Nevadzie. Sposób określenia wieku drzew z Nevady wywołał w 1966 roku burzę w środo­wisku naukowym, gdyż wtedy wyszło na jaw, że jeden z sędziwych okazów sosny ościstej został w celach poznawczych po prostu ścięty.
Od tamtej pory postanowiono, że ochrona tych bezcennych cudów przyrody będzie sprawą o za­sadniczym znaczeniu. Określono metody postępo­wania z okazami sosen ościstych i drzewa te pod­legają rygorystycznej ochronie. Są one przecież żywą pamiątką dawnych lat. Z tego względu po­winny być otoczone szczególną troską.

Historia zaklęta w pniu
Jedno z drzew odnalezionych przez Edmunda Schulmana liczyło przeszło 4000 lat. Przyrodnik ten nazwał je „Pickaback Pine", gdyż wyglądało tak, jakby dźwigało na sobie inne, przyrośnięte do niego młodsze sosny. Stara sosna była więc małą roślinką już 2000 lat przed narodzeniem Chrystusa. Druga część tego drzewa wyrosła prawdopodob­nie około 500 r. p.n.e., a następna około 828 r. n.e. w czasach istnienia Świętego Cesarstwa Rzym­skiego. Niestety, ostatni pierścień przyrostu rocz­nego stara sosna odłożyła w 1957 r. - w roku, kiedy została ścięta w celu dokładnego zbadania.

Życiodajna kraina
Okolice Gór Skalistych położone na wschód od Kalifornii są wyjątkowo sprzyjające dla wzrostu rozmaitych wiekowych gatunków drzew. Nie wia­domo jeszcze, dlaczego tak wiele najstarszych żywych drzew świata przetrwało akurat w tym zakątku Stanów Zjednoczonych.
Na północy tego obszaru znajduje się Park Naro­dowy Yosemite ze swym wielkim gejzerem „Old Faithful", który dzień po dniu i rok po roku tryska wodą w kierunku niebios. Rośnie tam kilka zachod­nich jałowców liczących tysiące lat.
Na południu jest Park Narodowy Sekwoi z ros­nącymi tam majestatycznymi mamutowcami olbrzymimi. Najsłynniejszym z nich jest okaz „General Sherman Tree". Drzewo to ma wysokość 83 metry i średnicę pnia 11 metrów. Szacuje się, że roślina ta ma masę 1950 ton. Z drewna tego okazu można by wybudować całą wieś. W połowie odległości pomiędzy Parkiem Narodowym Yosemite a Parkiem Narodowym Sekwoi w Nevadzie znajdują się Góry Białe. To tam odkryto lasek sosen Ościstych.
Żadne z tych tysiącletnich drzew nie choruje i nie wykazuje oznak starości, toteż wszystkie mają szansę na przeżycie jeszcze przynajmniej wielu dziesiątek lat.
Ponieważ rośliny z tego gatunku w bardzo suro­wych, suchych warunkach środowiskowych rosną niezmiernie wolno, nawet drzewo o stosunkowo niewielkiej średnicy pnia ma wiele przyrostów rocznych. Na przykład w pniu o średnicy 12,5 cm jednej sosny ościstej naliczono aż 1100 pierścieni przyrostów rocznych.
Klimatolodzy potrafią na podstawie kształtu sło­jów w pniu drzewa i składu chemicznego drewna określić warunki klimatyczne, jakie panowały w różnych okresach życia rośliny. Dla nich sosna oścista jest gatunkiem bezcennym, mogącym udzie­lić wielu rozmaitych informacji o klimacie panu­jącym kilka tysięcy lat temu.

■ Sosny ościste są roślinami nagonasiennymi zaliczanymi do klasy roślin szpilkowych Coniferales. Do tej grupy należą w większości rośliny zimozielone, mające liście w kształcie igieł i występujące głów­nie w strefie umiarkowanej. Kora młodych drzew jest gładka, a starych popękana.
■ Rośliny nagonasienne dominowały we florze świata od triasu do końca jury.
■ Znaleziska wskazują, że zasięg wystę­powania roślin szpilkowych obejmował dawniej również tereny arktyczne.
■ Przed latami osiemdziesiątymi XIX wieku sosny nie występowały na półkuli połu­dniowej. W tym czasie zostały sprowadzo­ne tam przez człowieka.
■ Posadzone w innych miejscach sosny ościste są nadal roślinami karłowatymi, które mogą rosnąć przez wiele lat w skal­nych ogródkach.