Dewastacja środowiska maturalnego i prowadzone bez żadnych ograni­czeń polowania sprawiły, że Afryka przestała już być miejscem, w któ­rym można było ujrzeć przyrodę w jej maturalnym sianie. W celu ochrony dziko żyjących gatunków ustanowiono obszary, tak zwane re­zerwaty przyrody i parki narodowe, w których zwierzęta i rośliny zna­lazły się pod szczególną ochroną.
Według danych z 1990 roku różnego ro­dzaju ochronie podlega niemal 4 procent obszaru Afryki, czyli aż 1170880 km2. Choć pierwszy afrykański rezerwat - Pongola w RPA - został założony już w roku 1894, więk­szość pozostałych powstała dopiero w ostatnich dziesięcioleciach. W porównaniu ze stanem z roku 1959, obszar podlegający ochronie jest obecnie czterokrotnie większy.
Według Międzynarodowej Unii Ochrony Przy­rody i Jej Zasobów (IUCN) 862940 km2 obszaru Afryki podlega całkowitej ochronie, co oznacza, że nie można tam wycinać drzew czy zakładać kopalni. Wśród tych objętych ochroną terenów znajdują się rezerwaty naukowe, parki narodowe (które co prawda można zwiedzać, ale nie można ingerować w życie występujących tam roślin i zwierząt) oraz pomniki i osobliwości przyrody, do których zaliczamy rzadkie gatunki roślin i zwierząt. Dalsze 307940 km^ jest objęte częściową ochroną - może się tu rozwijać dość swobodnie turystyka, dopuszczalna jest także działalność prze­mysłowa (leśnictwo, górnictwo). Obszary chronio­ne występują w całej Afryce, ale do najbardziej znanych należą te w południowej i wschodniej czę­ści kontynentu. Niektóre są tak piękne i wyjątko­we, że zostały wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego.
Dziedzictwo światowe
W Afryce istnieje 601 miejsc objętych ochroną, o powierzchni co najmniej 1000 ha każde. Z tej liczby Komitet Światowego Dziedzictwa Kultural­nego i Naturalnego wybrał 26. Miejsca te charak­teryzują się „wielką uniwersalną wartością" ze względu na swoje cechy naturalne, znaczenie kul­turowe lub jedno i drugie zarazem Park Narodowy Serengeti wraz z przylegającym rezerwatem Ngorongoro w Tanzanii zosta! wpisa­ny na listę już we wczesnych latach osiemdziesią­tych. Liczące 14800 km2 powierzchni Serengeti jest jednym z najciekawszych skupisk zwierząt sawannowych na świecie.
Miejscem, gdzie niezwykłe warunki naturalne występują wraz z elementami dziedzictwa kulturo­wego, jest Tassili n'Ajjer w południowo-wschod­niej Algierii. Erozja nadała tej zbudowanej z mięk­kiego piaskowca równinie niesamowite kształty, najeżyła ją wystającymi skałami i podziurawiła wieloma jaskiniami. Obszar ten słynie również z tysięcy naskalnych malowideł, których wiek szacuje się na 10 tysięcy lat. Klimat był wtedy na tyle wilgotny, że Saharę porastała bujna trawa. Dowodem na rolniczą przeszłość tych ziem są malowidła przedstawiające pasterzy i stada bydła.

Ludzie zajmujący się w Afryce ochroną przyrody muszą się uporać z trudnymi problemami związa­nymi z niezwykle szybkim przyrostem ludności. Więcej mieszkańców oznacza więcej ziemi, którą trzeba uprawiać, więcej fabryk, kopalń i dróg. Jest jednak nadzieja, że uda się ocalić już istniejące i utworzyć nowe rezerwaty przyrody.
Rezerwaty, zwłaszcza w krajach chętnie odwie­dzanych przez turystów, zajmują coraz większe obszary. Nadzieją napawa też fakt, iż władze państw zaczęły zdawać sobie sprawę, jak wielkie znaczenie ma uświadomienie lokalnym społecz­nościom, że budowa parku narodowego sprzyja również ich interesom.
Najnowszym trendem w dziedzinie rezerwatów przyrody są rezerwaty o strukturze strefowej. Skła­dają się one zwykle z trzech stref: całkowicie nie­dostępnej dla ludzi strefy centralnej, środkowej strefy buforowej i strefy zewnętrznej, w której mogą poruszać się turyści i dopuszczalna jest eks­ploatacja bogactw naturalnych na niewielką skalę.
W ochronie przyrody coraz większą rolę odgry­wa też nowoczesna technika. Satelity śledzą zmia­ny szaty roślinnej, a dzięki radionadajnikom można śledzić ruchy przemieszczających się stad, a nawet poszczególnych zwierząt. W razie niebezpie­czeństwa duże ssaki można zlokalizować, uśpić i przenieść w bezpieczniejsze miejsce. Rzadkie, zagrożone wyginięciem gatunki hoduje się zaś w sztucznych warunkach, a kiedy już osiągną odpo­wiedni wiek, wypuszcza sieje na wolność.