- trwanie rewolucji 23.10-10.11.1956

- proba narodu wegierskiego w zdobyciu suwerenności i uwolnienia się spod sowieckiego jarzma

PRZYCZYNY SPOLECZNO-EKONOMICZNE

- zapasc ekonomiczna i niski standard zycia w Wegierskiej Republice Ludowej

- chlopi niezadowoleni z kolektywizacji

- dziennikarze i literaci domagaja się wolności slowa

- studenci narzekali na warunki nauki i na sposób rekrutacji na uczelnie wyższe

PRZYCZYNY POLITYCZNE

- czerwcowe powstanie w Poznaniu budzi nadzieje w Wegrach

- wybor Gomulki na sekretarza PZPR

- chec pomszczenia krzywd wyrządzonych w czasie masowego terroru za rządów Rakosiego

- domagano się powrotu Nagya do władzy

- powstanie zaczyna się przemarszem studentow do Placu Bema

- obalenie pomnika Stalina na Placu Bohaterow

- 24.10 powstanie rozszerza się na inne miasta

- 25.10 usuniecie ze stanowiska sekretarz KC Erno Gero,na jego miejsce powolano Janosa Kadara

- 31.10 czolgi radzieckie pouszczaja Budapeszt

- w tym czasie USA były rozdarte miedzy checia poparcia Wegier a obawa,ze zbyt skrajna polityka dostarczy Moskwie pretekstu do interwencji poza tym Allen Dulles,szef CIA przekonuje prezydenta Stanow,ze poswiecenie Wegier jest korzystne dla realizacji strategicznego celu-sklocenia ZSRR z Chinami i Jugoslawia.

- 29.10 polecono zakomunikowac władzom w Moskwie o braku zainteresowania USA sytuacja Wegier i poinformowac,ze Wegry nie SA ich militarnym sprzymierzencem (telegram do ambasadora USA w Moskwie-Charlesa Bohlena)

- 1.11 Nagy ogłasza neutralność Wegier i wystapienie z Układu Warszawskiego,prosi o pomoc ONZ( brak reakcji z ich strony)

- 4.11sowieci wznawiaja interwencje (58 tys żołnierzy),walki trwaja do 10.11, zginęło w tym czasie 2,5tys Węgrów

- 4.11 rezolucja Rady Bezpieczeństwa wzywajaca ZSRR do wycofania się,zostaje zawetowana

ZNACZENIE DLA USA i SOJUSZNIKOW:

-zanim doszlo do powstania,USA daly Wegrom mnóstwo zapewnien o ewentualnej pomocy z ich strony,jednak tak na prawde nigdy dokladnie nie określiły granic,do jakich były gotowe poprzec .Amerykanscy przywodcy nie chcieli ryzykowac zycia Amerykanow w sprawie,która nie zagrazala bezposrednio USA. Mogli jednak ostrzec ZSRR ze za represje wobec Wegier zaplaca wysoka cene, zamiast tego zachowali się( USA i ich sojusznicy) jak przygodni widzowie,niezainteresowani bezpośrednio tym co się dzialo.To pokazalo,ze Stany nie SA w stanie stawic czola dwom kryzysom( rewolucja i jak pisałam wczesniej możliwość interwencji Związku Radzieckiego)

-pozycja Stanow i demokracji zachodnich na Bliskim Wsch.ulegla oslabieniu,ZSRR znalazl droge obejscia polityki powstrzymywania

ZNACZENIE DLA ZSRR:

-ZSRR był gotow na podjecie wiekszego ryzyka dla zachowania swojej pozycji w Europie Wsch.,niż chcialyby ryzykowac Stany dla sprawy Wegier

-Kreml za swe poczynania nie poniosl zadnej kary

-tan naprawde walka Węgrów z radziecka dominacja od początku była skazana na porażkę,były one jedna z ofiar rosyjskiego ekspansjonizmu

-Zwiazkowi Radzieckiemu udalo się utrzymac swoja pozycje w Europie Wsch

-paradoksem jest to,ze zdarzenia na Wegrzech ujawnily slabosc komunistow(jednak w owym czasie nikt tego nie dostrzegal),jedyne rewolucje jakie mialy miejsce w krajach rozwinietych,wybuchaly w komunistycznej strefie wplywow,ZSRR ponosil odpowiedzialnosc za wew.stabilnosc i rozwoj gospodarczy tych krajow,istniejaca sytuacja była dla Kremla obciazeniem finansowym

INNE:

-powstanie spotkalo się z zywiolowa reakcja w Polsce,do 12.11,w kraju zgłosiło się 11tys.honorowych krwiodawcow dla”wegierskich braci”,zebrano medykamenty i materialy pierwszej pomocy.

-jedynym krajem,który udzielil pomocy militarnej była Hiszpania