Klęska Niemiec nie unikniona.

Wzrasta liczba ziem wyzwolonych spod okupacji.

Problem powojennego kształtu świata.

Październik - Moskwa- spotkanie Churchill’a ze Stalinem.

wstępny podział wpływów (papierowa serwetka):

Państwo do podziału / kto i ile

Wielka Brytania

ZSRR

Rumunia

10%

90%

Bułgaria

25%

75%

Jugosławia

50%

50%

Węgry

50%

50%

Grecja

90%

-----

Żadne porozumienie nie zostało podpisane.

Sprawy płw. Bałkańskiego, Polski, losy Niemiec, działania na froncie europejskim i daleko wschodnim musiały czekać na spotkanie Wielkiej Trójki.

4-11 II 1945 Jałta

po raz ostatni obrady w składzie: W. Churchill , F. Roosevelt i J. Stalin.

Miejsce obrad (Jałta) => rosnąca rola ZSRR.

Stalin –gospodarzem konferencji.

Konferencja Wielkiej Trójki w Jałcie przez historyków nazywana jest konferencją “dwóch i pół”

Wielka Brytania grała znacznie mniejszą rolę

W świecie prym wiodą ZSRR i USA

Postanowienia:

Podział Niemiec na 4 strefy okupacyjne ( także Berlina):

amerykańską

brytyjską

francuską

radziecką.

Sojusznicza Rada kontroli- zarząd terenów okupowanych.

Pojawia się problem reparacji – nie jest do końca rozwiązany.

Roosevelt rezygnacja z projektu podziału Niemiec.

ZSSR ma przystąpić do wojny z Japonią w ciągu 3 m-cy od kapitulacji Niemiec.

W zamian otrzymuje:

Prawo zajęcia wysp Kurylskich

Wpływy w Mongolii i pn. Korei.

Powstanie ONZ. Ma na celu rozstrzygnąć spór o “prawo veta”, trwający wiele m-cy.

Rada Bezpieczeństwa ONZ- składa się z 5 stałych członków:

Chiny

Francja

USA

Wielka Brytania

ZSSR

Zasadniczych decyzje podejmowane jednogłośnie

Każde mocarstwo ma prawo veta

Sprawy wewnętrzne poszczególnych państw (m. in. Polska)

Powstanie rządu koalicyjnego w Jugosławii

Mocarstwa biorą odpowiedzialność za kształt świata

Brak konsultacji z mniejszymi państwami

Określono strategię na ostatni okres wojny oraz zakres działań armii poszczególnych państw =>

Kwiecień 1945 r. gen Eisenhauer:

nie przystępuje do ataku na Berlin

Zatrzymuje ofensywę US. Army, która wyzwalała Czechosłowację (na linii Pilzno-Karlovy Vary).

Sprawa polska na konferencji w Jałcie

Okres spotkania (4-11 II 45r.) to najwięcej zwycięstw ZSRR na froncie wsch. =>

Stalin ma znacznie więcej atutów od aliantów zachodnich.

Alianci zach.

wolne wybory w Polsce

pod kontrolą międzynarodową.

Stalin protestuje twierdząc, że kontrola międzynarodowa stanowi ingerencję w sprawy wewnętrzne P.

Pomału przechodzimy pod faktyczną kontrolę ZSRR.

Alianci zach. – przeciwni granicy na Odrze i Nysie =>

Stalin zobowiązuje się do ponowienia sprawy polskiej granicy zach. na konferencji powojennej

11 II 1945 – ogłoszenie wyników ustaleń “Wielkiej trójki”

ZSRR zobowiązuje się do pomocy w wojnie z Japonią =>

Alianci zach. ustępują w sprawach Europy wsch. i środkowej.

Stalin ustala granicę wsch. Polski

Wzdłuż linii Curzona

Lwów do ZSRR w zamian za utratę połowy swego terytorium Polska miała otrzymać ziemie na zach. i pn. lecz dokładna granica miała być sprecyzowana na przyszłej konferencji pokojowej

Sprawy wewnętrzne Polski po konferencji w Jałcie

Rząd Tymczasowy w Lublinie staje się jedynym reprezentantem narodu polskiego.

Plany reorganizacji, oraz poszerzenia o ministrów z rządu na uchodźstwie.

RTwL ma przekształcić się w Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej

Nowy rząd ma uznawać wszystkie państwa koalicji antyfaszystowskiej

Rozmowy w sprawie TRJN mieli prowadzić Polacy w Moskwie, pod przewodnictwem Mołotowa =>

Przekreślenie nadziei emigracji polskiej

Konferencji w Jałcie podzieliła Europę na dwie strefy wpływów.

Polska znalazła się w strefie podlegającej ZSSR

Wynikiem konferencji jałtańskiej dla Polski są:

Kształt terytorialny

Ustrój

Wiele lat podporządkowania Moskwie