Ul. Świętojańska 8. Od 1406 kolegiata, siedziba archidiakonatu mazowieckiego diecezji poznańskiej, od 1797 katedra, od
1818 archikatedra. Pierwsza wzmianka 1338-39. Świątynia trójnawowa, halowa, z wysokim, dwuspadowym dachem z dwoma szczytami. Gotycki charakter nadał jej książę Janusz I pod koniec XIV w. Świątynią opiekowali się: książęta mazowieccy, królowie polscy, patrycjat i cechy. Fundowano kaplice, ołtarze, tablice pamiątkowe, nagrobki, epitafia. W podziemiach chowano dostojników. Nabożeństwami w kościele św. Jana rozpoczynały się sejmy. Tu śpiewano uroczyste Te Deum po wyborze króla, głosił kazania Piotr Skarga, a Stanisław August Poniatowski zaprzysięgał Konstytucję 3 Maja.Tu został odczytany akt fundacyjny Komisji Edukacji Narodowej. W czasie zaborów odprawiano nabożeństwa w rocznice narodowe i modlono się w ważnych dla Polaków intencjach. W roku 1917 w archikatedrze zakończył się pierwszy zjazd biskupów z trzech zaborów, żądających niepodległości Polski. W czasie Powstania Warszawkiego walki toczyły się w kościele. Po upadku Powstania hitlerowcy wysadzili mury w powietrze. Katedrę, odbudowaną w stylu gotyckim wg proj. prof. Jana Zachwatowicza, konsekrował w 1960 prymas Stefan Wyszyński. Otrzymała ona tytuł Bazyliki Archidiecezjalnej. Pozostała miejscem modlitwy za naród i ojczyznę.
Na drzwiach wejściowych z blachy miedzianej przedstawiono sceny z życia św. Jana oraz historię kościoła. Wewnątrz wyeksponowano zachowane fragmenty gotyckie, zrekonstruowano renesansową płytę z nagrobka ostatnich książąt mazowieckich, klasycystyczny pomnik Stanisława Małachowskiego, Kaplicę Bractwa Literackiego z XVII w., barokową Kaplicę Bary-czków. Witraże proj. prof. Władysław Taranczewski. Sprzed wojny zachowały się nieliczne epitafia, fragmenty tablic nagrobnych, pięknie kutych krat, balustrad. W kaplicy z 1990 znajduje się sarkofag Prymasa Tysiąclecia, Stefana Wyszyńskiego. W kryptach prochy książąt mazowieckich, arcybiskupów warszawskich, Henryka Sienkiewicza, Gabriela Narutowicza, Ignacego Paderewskiego oraz Stanisława Augusta Poniatowskiego. W katedrze umieszczane są tablice upamiętniające poległych i po- mordowanych za ojczyznę, epitafia z popiersiami sławnych Polaków.
