Ocena brak
FRANCUZÓW l INDIAN WOJNA 1754-1763.
Była to ostatnia i decydująca wojna z całego szeregu konfliktów między Francuzami, Brytyjczykami, Indianami i kolonistami
-
władzę nad dolinami rzek Świętego Waw
rzyńca i Ohio. Gubernator Wirginii, Robert
Dinwiddie (1693-1770), wysłał wojska te
rytorialne pod dowództwem Jerzego Wa
szyngtona (1732-1799) z poleceniem zbu
dowania fortu u zbiegu rzek Allegheny -
Monongahela, który miał chronić tę oko
licę przed atakiem Francuzów. W rejonie
tym istniał już francuski fort Duąuesne
(Pittsburgh); Francuzi natarli na Waszyng
tona, który zbudował w pobliżu fort Neces-
sity i zmusili go do kapitulacji (3 lipca
1754); pozwolono mu wycofać się do Wir
ginii z niedobitkami wojska. W rok później
generał Edward Braddock (1695-1755) po
prowadził brytyjskich żołnierzy i wojska
kolonialne do ataku na fort Duąuesne.
Uczestnicy wyprawy wpadli w zasadzkę;
9 lipca 1755 w pobliżu fortu Francuzi i ich
indiańscy sprzymierzeńcy rozgromili Ang
lików. Wojska kolonialne pod dowództwem
Williama Johnsona (1715-1775), urzędnika
brytyjskiego w dolinie Mohawk Yalley,
pokonały Francuzów i Indian w bitwie nad
Lakę George (8 września 1755) w czasie
kampanii Crown Point. Natomiast brytyjska
ekspedycja do zajmowanego przez Fran
cuzów fortu Niagara zakończyła się fias
kiem. W 1756 Francuzi i Brytyjczycy wypo
wiedzieli formalnie wojnę (patrz siedmio
letnia wojna 1756-1763). Markiz Louis Jo-
seph de Montcalm (1712-1759) objął
dowództwo wszystkich wojsk francuskich w Kanadzie, a dowódcą sił brytyjskich w Ameryce został generał John Campbell (1705-1782), czwarty hrabia Loudoun. Wyruszywszy z fortu Ticonderoga siły francuskie pod wodzą Montcalma obiegły, zdobyły i zniszczyły fort William Henry na południowym krańcu jeziora George'a, zbudowany i obsadzony przez Brytyjczyków (patrz fort william henry, masakra w forcie william henry 1757). Zaniepokojeni tym Brytyjczycy opracowali plan działań mający na celu wyparcie Francuzów z Ameryki Północnej; na miejsce Campbella mianowano generała Jamesa Abercrombiego (1706-1781). Po nieudanej próbie pokonania Francuzów w forcie Ticonderoga Abercrombiego zastąpił baron Jeffrey Amherst (1717-1797). Francuzi opuścili i wysadzili fort Duąuesne w końcu listopada 1758, tuż przed zdobyciem go przez brytyjskie wojska kolonialne. Jednocześnie Amherst i generał James Wolfe (1727-1759) oblegali francuski fort w Louisbourgu, w Nowej Szkocji (patrz króla jerzego wojna 1744-1748) i po ciężkich walkach zmusili go do kapitulacji (27 lipca 1758). Później Amherst na czele 11-tysięcznej armii zdobył szturmem fort Ticonderoga i Crown Point (czerwiec-lipiec 1759). W tym samym czasie brytyjskie wojska wspierane przez Indian Irokezów wyparły Francuzów z Ohio ł Illinois. Przełomem w wojnie była bitwa rozegrana 13 września 1759 na równinie Abrahama w pobliżu miasta Quebec w Kanadzie, w której spotkali się Montcalm i Wolfe. Obaj polegli w walce; Brytyjczycy wygrali bitwę, zdobyli Quebec, który Francuzi próbowali odbić bez powodzenia w 1760. Kanada przeszła w ręce brytyjskie. W 1762 flota admirała George'a Rodneya (1719-1792) pokonała Francuzów w Zatoce Meksykańskiej, zmuszając do kapitulacji St. Lucie, Grenadę, St. Yincent i Martynikę. Formalnie pokój nastał po zakończeniu wojny siedmioletniej w Europie i podpisaniu traktatu paryskiego (1763). Francja straciła wszystkie posiadłości w Ameryce Północnej z wyjątkiem Nowego Orleanu i wysp St. Pierre, Miąuelon, Gwadelupy i Martyniki.