Ocena brak
Feudalizacja urzędów świeckich i duchowieństwa w IX i X wieku. System lenny
a) uzależnienie wolnych chlopów
- rozkład państwa Karolingów – przyspieszenie procesów feudalizacyjnych
- zanik władzy centralnej – zanik klasy wolnych chłopów
- oddawanie się w opiekę możnym – zanik władzy centralnej, najazdy Normanów – zalecane przez Karola Łysego czy Etelstana
- stosunek zależności osobistej lub gruntowej
- wolni chłopi –ludzie nie posiadający dziedzicznych praw do ziemi, tzw. goście, na ziemi pana feudalnego musieli jednak czynić wszystkie powinności
- uzależnienie chłopów najbardziej posunięte we Francji, potem Niemcy, a najmniej Anglia i Skandynawia
- Italia
* mantenes – chłopi zależni
* liberarii – chłopi wolni osobiście i z własną ziemią
b) położenie chłopów poddanych
- zależność mogła być potrójna
* prawo własności pana do osoby chłopa
* prawo własności pana do ziemi uprawianej przez chłopa
* władza sądowa i wojskowa, ale obowiązek opieki i obrony
- możliwe było uzależnienie w różnym stopniu od kilku panów jednocześnie
- powinności chłopskie
* renta feudalna: pańszczyzna, danina
* rozwój renty w kierunku zaniku pańszczyzny i zwiększenia danin w pieniądzu (gospodarka towarowa)
* danina rekognicyjna – dowód uznania zależności
* dziesięcina dla Kościoła (zboże, zwierzęta, wino
- ciężary na rzecz państwa
* Danegeld – Anglia, na okup dla duńskich najeźdźców, organizacja wojska
* prekaria – feudalna pomoc wasala dla seniora, podatek feudalny
- ideologia kościelna Adalberona – podział na rycerstwo, duchowieństwo i chłopów
c) stosunki lenne
- geneza drabiny feudalnej – frankijski system beneficjalny wprowadzony przez Karola Młota
- beneficjum -> feudum, beneficjariusz – wasal, nadawca beneficjum - senior
- nakładanie na seniora odpowiedzialności za wykonywanie służby wojskowej przez wasali
- rozpad imperium Karolingow – przechodzenie władzy w ręce możnowładztwa
- nadawanie w lenno urzędów hrabiów, margrabiów, biskupów
- 877 r. – kapitularz Karola Łysego z Quierzy – dziedziczność urzędu hrabiego
- król – suzeren – najwyższy senior i właściciel ziemi, ale zależał od poparcia swych największych lenników
- XI w. – największy rozkwit systemu lennego
- obowiązek stawienia się wasala z pomocą zbrojną dla seniora, udziału w radzie lub sądzie
- obowiązek pomocy materialnej w przypadku konieczności wykupienia seniora z niewoli, wydania najstarszej córki za mąż i pasowania najstarszego syna na rycerza
- wasale jednego seniora – parowie – grupa feudalna
- za wiarołomność – sąd parów, utrata lenna
- senior miał obowiązek pomocy i protekcji, wasal w przeciwnym wypadku mógł wypowiedzieć posłuszeństwo
- wasal mojego wasala nie jest moim wasalem
- wypadki bycia wasalem dwóch zwaśnionych panów (szczególnie Lotaryngia, Flandria)
- stosunek lenny był dożywotni, odnawiany w chwili smierci jednej ze stron
- w praktyce lenna dziedziczne
- senioria – kościelna jednostka polityczna
- ważka granica między lennem rycerskim, a dzierżeniem chłopskim, różnice w powinnościach
- hołd i inwestytura
* na klęczkach, włożenie dłoni w dłonie seniora, pocałunek w usta, przysięga lenna na relikwie lub Ewangelię, senior nadawał symbol lenna – np. chorągiew, włócznię, pastorał
* Bóg suzerenem suzerenów