Ocena brak
Federalizm – gminy, kantony, federacja – stosunki między nimi (Szwajcaria)
Gminy
• ok. 3000 silnie zróżnicowanych ustrojowo, obszarowo, ilościowo i ekonomicznie:
gminy ogólne (polityczne) – dominują,
gminy specjalne – kościelna, szkolna, ubogich,
gmina obywatelska – korporacja osób posiadających obywatelstwo
•autonomia gmin jest zagwarantowana zgodnie z prawem kantonalnym:
konstytucyjne prawo gmin do istnienia,określona w ustawodawstwie kantonalnym swoboda wyboru odpowiedniej politycznej struktury i administracji,prawo nakładania podatków w celu zaspokojenia własnych potrzeb,swoboda działania w sprawach, które nie należą do kompetencji kantonów bądź federacji;
• każda gmina przyznaje obywatelstwo, co jest podstawą do uzyskania obywatelstwa Szwajcarii;
Kantony
•26, suwerenne, wykonują wszystkie prawa jakie nie zostały przekazane Federacji, wielkie zróżnicowanie pod wieloma względami;
•każdy kanton posiada swoją konstytucję – zatwierdzenie przez mieszkańców w referendum oraz gwarancje federacji gdy nie stoi ona w sprzeczności z prawem federalnym;
•chronione są: istnienie, pozycja ustrojowa, liczba i terytorium kantonów;
•parlamenty kantonalne są jednoizbowe, o zróżnicowanej liczebności i różnej kadencji;
•większość kantonów stosuje obie formy demokracji, w 5 małych kantonach wciąż stosowana jest forma zgromadzenia obywateli – „wspólnoty krajowe”;
•władzę wykonawczą sprawuje rząd kantonalny;
•sądownictwo jest normowane osobno przez każdy kanton (generalne podobieństwo do systemu federalnego);
•spory pomiędzy kantonami sądzi Sąd Federalny;
•dysponuje takimi kompetencjami, jakie zostały jej przekazane w konstytucji, opiera się na następujących elementach:na materialnej (substancjonalnej) autonomii kantonów w określaniu i wykonywaniu ich zadań i w materialnym współdziałaniu w spełnianiu zadań Federacji;na materialnej autonomii kantonów w określaniu, pobieraniu i przeznaczaniu ich dochodów;na materialnej autonomii kantonów w określaniu ich organizacji i ich politycznego działania;na materialnym upoważnieniu kantonów do współdziałania w kształtowaniu decyzji Federacji;