Diagnoza logopedyczna stanowi określony sposób postępowania badawczego. którego cciem jest potwierdzenie bądź wykluczenie istnienia zjawisk logopedycznych oraz przewidywanie ich tendencji rozwojowych na podstawie objawów, patogenezy i palomechanizmu. Objawy ustala się na podstawie danych z obserwacji i wywiadu, próh i testów językowych. W zależności od wyników badań uzupełniających (np. psychologicznych, pedagogicznych, neurologicznych. audiologicznych, ortodontycznych, foniatrycznych) dokonuje się oceny jakościowo-ilościowej zachowań językowych. Zdaniem S. Grabiasa (1997, 16, 30), postępowanie diagnostyczne ma „dostarczyć stwicrdzalnych empirycznie zjawisk (załóżmy, że w wypadku logopedii są to rozmaite przejawy' zaburzeń mowy), a następnie dokonać ich objaśnienia.

Pełny opis (deskrypcja) i wyczerpujące wyjaśnienie zjawisk (cksplikacja) umożliwiają postawienie dalszego kroku badawczego, jakim jest tworzenie prognoz (aplikacja), polegające na budowaniu programów postępowania naprawczego [...] Ustalanie inwentarzy anormalnych zachowań językowych stanowi ważny elap pracy nad programami terapeutycznymi Jednakże równic ważnym etapem jej pracy musi być orzekanie pozytywne - przynosi je odpowiedź na pytanie: jaką kompetencją językową i komunikacyjną oraz jaką wiedzę o rzeczywistości diagnozowana osoba ma i jakimi sprawnościami komunikacyjnymi dysponuje”.

Zjawisko logopedyczne - lo wszelkiego typu i różnego slopnia zakłócenia bfldż zaburzenia ekspresji lub/i percepcji mowy, utrudniające albo uniemożliwiające komunikację językową. Występowanie zjawiska logopedycznego skłania pacjenta do skorzystania 2 usług logopedy Pntogcncz;i oznaczii zespól przyczyn powodujących powstawanie i rozwój /iibur/cnia. Patomcchani/m - 10 mechanizm (sposób) powstawania zaburzeniu Patomcchanizm wyjaśnia się poprzez analizę czynników patogennych z punklu widzenia icli zależności i związków znaczeniowych (ważny mniej ważny) 1 przyczynowo-skutkowych (Janas-Kaszezyk, Tarkowski 1991; llogdanowicz 1985 b; Lewicki 1978).

Na gnincic nauk humanistycznych pojęcie diagnozy rozpatruje się w dwóch zakresach:

a)    szerokim {diagnozowanie) obejmującym całość postępowania badawczego, czyli rozpoznanie, program lerapii i prognozę;

b)    wąskim (diagnoza) obejmującym samo rozpoznanie zaburzenia.

W niniejszej pracy termin diagnoza jesl stosowany w szerokim zakresie.