Duża wyspa na Oceanie Indyjskim dla Brytyjczyków miała istotne zna­czenie strategiczne: bazujące tam okręty chroniły szlaki komunikacyj­ne do Indii i Australii. Po wybuchu wojny na Pacyfiku, wobec groźby opanowania wyspy przez Japończy­ków, wojska brytyjskie na Cejlonie zostały znacznie wzmocnione. Flota Wschodnia (Eastern Fleet), której główną siłę stanowiły 3 lotniskowce i 5 pancerników (w tym 4 powolne), otrzymała rozkaz przygotowania się do odparcia ataku spodziewanego 1 kwietnia 1942 r. Dowodzący nią adm. James *Somerville postanowił wyprowadzić swoje okręty naprze­ciw flocie japońskiej; po trzydnio­wych poszukiwaniach nieprzyjaciela 4 kwietnia otrzymał wiadomość od pilota samolotu zwiadowczego o zbliżaniu się do Cejlonu wielkiego zespołu okrętów japońskich.

Flota brytyjska znajdowała się wówczas w odległości ok. 500 mil od Cejlonu. Somerville sądził, że Japończycy za­atakują wyspę od południowego za­chodu i tam skierował główne siły. Tymczasem flota japońska, dowo­dzona przez adm. Chuichi *Nagumo (5 lotniskowców, 4 pancerniki, 3 krążowniki, 8 niszczycieli) pode­szła od strony południowo-wscho­dniej. Przed świtem 5 kwietnia ja­pońskie samoloty dokonały nalotu na Kolombo, niszcząc urządzenia i zaplecze portowe. O godz. 11.53 samoloty zaatakowały dwa brytyj­skie ciężkie krążowniki Cornwall i Dorsetshire idące na spotkanie z zespołem adm. Somerville'a i po 19-minutowym bombardowaniu za­topiły je. Następnie japońskie okrę­ty skierowały się na południowy wschód, aby uderzyć na drugi głów­ny port Cejlonu - Trincomalee. 9 kwietnia 129 samolotów startują­cych z lotniskowców zespołu adm. Nagumy zbombardowało lotnisko i port. O godz. 9.05 pilot japońskie­go samolotu rozpoznawczego do­strzegł w pobliżu wybrzeży wyspy angielski lotniskowiec Hermes i to­warzyszący mu australijski niszczy­ciel Vampire.

O godz. 10.35 samolo­ty z lotniskowca Soryu zaatakowały lotniskowiec brytyjski. Hermes po­zbawiony był osłony powietrznej, gdyż wcześniej jego myśliwce zosta­ły odesłane do Trincomalee, aby ochronić tę bazę przed japońskim atakiem, i większość z nich uległa zniszczeniu. Z kolei myśliwce z ba­zy Ratmalana pod Kolombo nie przybyły na pomoc, gdyż nie dotarł do nich radiowy rozkaz. Hermes, trafiony 40 bombami, zatonął; zgi­nęło 282 członków załogi i dowód­ca kmdr Onslow. Taki sam los spo­tkał australijski niszczyciel Vampire i korwetę Hollyhock. Japońska ak­cja na wodach Cejlonu zakończyła się sukcesem. Dla Brytyjczyków by­ła to dotkliwa i upokarzająca klęska.