Adaptacja osoby niesprawnej fizycznie lub z dysfunkcjami intelektualny­mi do środowiska życia wymaga większego wysiłku, jest wolniejsza, dłuż­sza w czasie, gdyż poznanie i przyswojenie określonych wzorów zachowań, systemów wartości, norm i umiejętności jest utrudnione lub ograniczone ze względów osobowościowych, sytuacyjnych i środowiskowych. Podstawą dobrego przystosowania jednostek upośledzonych w środowisku ich życia jest akceptacja ze strony rodziny, rodzeństwa, rówieśników, sąsiadów itd. Podejmowane przez te osoby próby pełnienia ról społecznych wymagają pozytywnych wzmocnień motywacyjnych do ujawnienia się potrzeby auto­nomii jako wartości sprzyjającej rozwojowi poczucia sensu życia, samo­stanowienia, jako możliwości opanowywania umiejętności podejmowania prostych decyzji dotyczących samego siebie oraz uzyskiwania choćby mini­malnego zadowolenia z dokonanych wyborów, mimo posiadanych niepeł­nosprawności.

Wiarygodnym i coraz bardziej powszechnym sprawdzianem umiejętno­ści społecznych „dzieci specjalnej troski", ujawniającym ich autonomię jako aktywne przystosowanie się, są różnego rodzaju integracyjne formy ich kon­taktu i współdziałania z rówieśnikami. Potwierdziły one, że ze strony tych dzieci nie ujawniają się jakieś zasadnicze, wewnętrzne czynniki zakłócające współżycie i współdziałanie, np. lęki, obsesje, agresywne ataki, które mogły­by uniemożliwiać lub ograniczać ich społeczną autonomię.

„Szkolnictwo integracyjne jest najskuteczniejszym środkiem budowania solidarności między dziećmi o specjalnych potrzebach z rówieśnikami" (De­klaracja z Salamanki, UNESCO 1994).