Ocena brak
ARYSTOTELIZM
Nazwa nurtu filozoficznego inspirowanego poglądami Arystotelesa (384/3-322 r. p.n.e.) Bezpośrednimi intelektualnymi spadkobiercami Arystotelesa byli: Teofrast i Straton. Po Stratonie a. przeżywał kryzys, trwający do początku naszej ery. Wtedy Andronikos z Rodos (I w. p.n.e.) zredagował i wydał wszystkie pisma Arystotelesa (—» metafizyka). Do ożywienia a. przyczynił się znacznie komentator dzieł Arystotelesa - Aleksander z Afrodyzji (II/III w. n.e.). Później a. stopniowo zlewał się z —> neoplatonizmem. W tej mierze duże znaczenie miał neoplatoński Wstęp do Kategorii Porfiriusza (III w. n.e.), który przez Jamblicha (szkołę syryjską), spopularyzował a. w środowisku arabskim (—> islamska filozofia). Najwybitniejszymi przedstawicielami arabskiego a. byli: Awicenna oraz Awerroes. Należy tu wspomnieć i o Majmonidesie (-» żydowska filozofia) żydowskim autorze inspirującym się a. i także żyjącym - jak Awerroes — w kręgu kultury hiszpańsko-arabskiej (Kalifat Kordobański). To im a. zawdzięcza przetrwanie i powrót w krąg filozofii europejskiej, który nastąpił w w. XII, w okresie późnej -> scholastyki (przetłumaczono wówczas dzieła Arystotelesa z arabskiego na łacinę). Pierwszym wybitnym scholastycznym arystotelikiem był Albert Wielki, a następnym Tomasz z Akwinu. Dokonali oni asymilacji a. z chrześcijaństwem. Od tamtej pory a. w wersji Tomasza (-> tomizm, —> neotomizm, -> personalizm) - mimo wzbudzania wielu kontrowersji w obrębie myśli katolickiej - stanowi podstawę filozoficznej nauki katolicyzmu. A., obok nurtu konfesyjnego, rozwijał się także w innych wersjach. Należy tu wspomnieć o a. odrodzeniowym, związanym z ośrodkiem filozoficznym w Padwie (P. Pomponazzi), czy z Akademią Krakowską (Sebastian Petrycy z Pilzna). W okresie nowożytnym a. zaczął zanikać, choć byli filozofowie, poza scholastykami, którzy nawiązywali do pewnych jego rozstrzygnięć, jak np. Leibniz w kwestiach metafizyki (-» monadologia). W XX w., nie licząc -> neoscholastyki, obserwuje się wzrost zainteresowania pracami Arystotelesa, głównie w zakresie logiki, teorii społeczeństwa i polityki. W Państwowym Wydawnictwie Naukowym ukazały się niedawno Dzieła Wkystkie Arystotelesa (sześć tomów wmz z tomem siódmym zawierającymi monograficzno-historyczne i problemowe omówienia dzieła Stagiryty.