WILNO

(litew. Vilnius) Miasto przy ujściu Wilejki do Wilii, osada prawdop. z V w., gdzie książę litewski Giedymin zbudował ok. 1322 zamek, wokół którego wyrosła stolica Litwy. W 1387 powstało biskupstwo kat. i Jagiełło nadał miastu prawa magdeburskie; po 1503 otoczono je murem z 9 basztami. Rozkwit w czasach...

WILKOŁAK

Wilkołek, wg rozpowszechnionych już w starożytności, ale gł. w średniowieczu (u Słowian do XIX, sporadycznie do XX w.) wierzeń człowiek zamieniony w wilka wskutek czarów a. umiejący się, gdy chce, zamienić w wilka szczególnie groźnego, nieczułego na strzały i włócznie, który wędruje nocami, porywa...

WILKOM

W Polsce XVI-XVIII w. okazały, pojemny, nieraz garncowej objętości, bogato zdobiony, metalowy a. szklany puchar, którym witano nowego gościa, ten zaś musiał go spełnić do dna, co było niełatwe, a czasem niebezpieczne, dlatego wilkom żartobliwie nazywano wilkiem; z nm. Willkomm(eń) 'powitanie; miłe...

WILLA

Łac. villa, w staroż. Rzymie rodzaj posiadłości wiejskiej (viila rustica), folwarku, dworu z budynkami gospodarskimi i gruntami ornymi (zarządzanego zwykle przez włodarza, viłlicus, reprezentującego nieobecnego właściciela), często cały kompleks posiadłości, od II w. pne. nazwa reprezentacyjnych...

WILLOUGHBY Sir Hugh

(wym. uileby), ok. 1500-54, Angielski żeglarz polarny; usiłował na czele ekspedycji trzech statków w 1553 znaleźć płn.-wsch. drogę morską z Anglii do Chin. Dwa z tych statków zapędził sztorm do brzegów Półwyspu Kolskiego, gdzie Willoughby wraz z towarzyszami zginęli z zimna, głodu i chorób.

Trzeci...

WILANÓW

Wieś zwana pierwotnie Milanowem, nabyta przez Jana III Sobieskiego w 1677, przemianowana później na Villa Nova, a wreszcie spolszczona na Wilanów; w 1951 wcielona do Warszawy (dzielnica Mokotów). Król Jan III postanowił przebudować dwór Milanowskich na wspaniałą rezydencję, ośrodek zespołu...

WILD Jonathan

(wym. uąjld), ok. 1682-1725, Rzemieślnik londyński, który stał się szefem organizacji złodziejskiej i skończył na szubienicy. Jego Życie i dzieła (1725) opisał Daniel Defoe.

Dzieje wielkiego Jonathana Wilda, ang. The History of the Life of the Late Mr. Jonathan Wild the Great, powieść satyryczna...

WILEGIATURA

Przest. letnie mieszkanie; wypoczynek letni na wsi; z wł. villeggiatura 'letnisko'.

WILHELM

Imię germańskie, st.-g.-nm. mm lo + helm 'wola + opieka'; fr. Guillaume, ang. William, wł. Guglielmo, hiszp. Guillermo, Guillelmo, ulubione wśród szlachty normandzkiej od czasów Wilhelma I Zdobywcy (księcia Normandii od 1035, króla Anglii od 1066):

„Gdy Henryk, diuk Normandii, syn Henryka II, króla Anglii...