-
Ocena brak
Zdolność procesowa a legitymacja procesowa
O ile zdolność procesowa była to ogólna możność występowania w procesie jako powód lub pozwany, o tyle legitymacja procesowa była uprawnieniem do występowania w procesie w konkretnej sprawie.
Czynna legitymacja procesowa – w charakterze powoda;
Bierna legitymacja procesowa – w charakterze...
-
Ocena brak
Zdolność procesowa w prawie rzymskim
Zdolność procesowa, to zdolność do przedsiębrania czynności, które w procesie sądowym wywołają określony skutek prawny (np. uznanie przez pozwanego roszczeń powoda prowadziło do wyroku zasądzającego ).
Była to ogólna możność występowania w procesie jako powód lub pozwany.
Zdolność procesową...
-
Ocena brak
Sąd centumwiralny i decemwiralny
Sąd centumwiralny – nazwa pochodzi od pełnego składu kolegium (‘’sąd 100 mężów’’, choć często tę liczbę przekraczano ). W poszczególnych sprawach występowały tylko wydzielone zespoły (consilia, iudicia ), jako organy sądzące i to tylko wtedy gdy wartość spadku przekraczała 100 tys. sestersów...
-
Ocena brak
Sądy kolegialne
Sądy kolegialne (recuperatores ) zajmowały się sprawami mieszanymi tzn. dotyczącymi Rzymian, peregrynów oraz szczególnymi sprawami np. z tytułu rabunku, niesławy.
Rekuperatorzy byli początkowo wzywani do rozstrzygania spraw podlegających jurysdykcji pretora dla peregrynów.
-
Ocena brak
Sędzia w prawie rzymskim
Druga faza procesu (apud iudicem ) zwyczajnego odbywała się przed sędzią jednostkowym lub sądem kolegialnym.
Sędzia jednostkowy (iudex unus ) był typową postacią procesów zwyczajnych. Była to osoba prywatna (iudex privatus ) powoływana do rozstrzygnięcia konkretnego sporu. Sędziego powoływała...
-
Ocena brak
Jurysdykcja sporna (procesowa) i niesporna (nieprocesowa)
Władza rozstrzygania sporów nazywała się władzą jurysdykcyjną. Można wyróżnić dwa jej rodzaje:
sporna (iurisdictio contentiosa) – była wykonywana , gdy strony były w sporze. Polegała na tym, że spór rozstrzygano drogą sądową. Przysługiwała ona magistraturom rzymskim. Udzielały one...
-
Ocena brak
Magistratury jurysdykcyjne
Składały się one z : pretora, edyla kurulnego, namiestnika prowincji i kwestora. Miały kompetencje do orzekania czy w konkretnym przypadku przysługuje powodowi możliwość pozwania przed sąd (actio), a pozwanemu jakiś zarzut procesowy (exceptio).
-
Ocena brak
Jurysdykcja
Pojęcie iurisdictio w prawie rzymskim wiązało się z działalnością urzędników jurysdykcyjnych (głównie pretora)
-
Ocena brak
Polubowne rozstrzyganie sporów
powód pomimo orzeczenia arbitra wytoczył sprawę z powództwa cywilnego
pozwany, jeśliby nie spełnił nakazu świadczenia.
Arbiter zobowiązywał się do rozpoznania sprawy i orzeczenia sentencji, a w przypadku opieszałości, wymuszał to pretor za pomocą grzywny lub zajęcia rzeczy...
-
Ocena brak
Pomoc własna i obrona konieczna
Ogólnie pomoc własna przedstawiać się może jako:
samopomoc – ofensywna postawa zmierzająca do przywrócenia naruszonego stanu prawnego
obrona konieczna – mająca obronny charakter, celem której jest ochrona istniejącego stanu prawnego przed bezprawiem .
O ile państwo zwalczało samopomoc (...