-
Ocena brak
Czarczaf
Tradycyjna część ubioru kobiet muzułm.;długa zasłona okrywająca głowę wraz z twarzą, pozostawiającajedynie niewielki otwór na oczy. W różnychczęściach świata islamu zasłonę na twarz nazywanonp. czador, burku itd.
(tur. czarszaf 'prześcieradło', z pers. czar-szab 'zasłonanocna')
-
Ocena brak
Cytadela
Forteca małych rozmiarów, górująca nadmiastem lub tworząca ośr. obronny wielkiej twierdzy,zwł. bastionowej; zazwyczaj mieszczą się w niej koszary,magazyny, więzienia.
Zob. też kreml.
(niem. Zitadelle, z wł. citadella, od citta 'miasto')
-
Ocena brak
Cytara
Instrument muz. strunowy, szarpany; korpusrezonansowy płaski, najczęściej gruszkowaty,boczki najszersze przy szyjce, płyta wierzchnia zotworem rezonansowym z rozetą; długa szyjka zpodstrunnicą z licznymi progami, w XVI w. zakończonasierpowatą ramą kołkową, w XVII w. takżedeską kołkową.
C. budowano...
-
Ocena brak
Cyrkon
Minerał, krzemian cyrkonu, często z domieszkamiżelaza, wapnia i glinu; kryształy o zabarwieniubrunatnym, czerwonym, żółtym, zielonym,niebieskawym czy szarym, bywa też bezbarwny.
Odmiana czerwona zw. jest hiacyntem. Jest kamieniemo dużej dyspersji, co daje efekt zw. ogniemkamienia, stąd często bazbarwny...
-
Ocena brak
Cynk
Metal, w stanie czystym używany w rzemiośleartyst. w 2 poł. XIX w. do odlewów drobnychprzedmiotów dekor., świeczników, zastaw stołowychoraz imitacji brązów do okuć meblowych.
Odlewycynkowe pokrywano patyną, powlekano cienką warstwąbrązu albo złocono. Większe znaczenie ma stopc. z miedzią, tzn. —>...
-
Ocena brak
Cynkografia, cynkotypia
1) daw. używane określeniedruku płaskiego otrzymanego z płyty cynkowej(—> litografia);
2) wypukła forma druku uzyskanaprzez trawienie płyty cynkowej i to zarówno z rysunkuodręcznego, wykonanego bezpośrednio na płycie(rysunek kredką, płynnym asfaltem itp.) jak i przeniesionegoza pomocą negatywu na...
-
Ocena brak
Cyrk
Jedna z najbardziej charakterystycznych budowlimonumentalnych staroż. Rzymu, przeznaczonana wyścigi wozów dwukołowych.
Ośrodkiem c. była arena w kształcie wydłużonego prostokąta, o jednym węższym boku zamkniętym półkoliście, podzielona na dwie części murem (spina), biegnącym przez 2/3 jej...
-
Ocena brak
Culotte
Spodnie męskie z wąskimi nogawkami,zapinane pod kolanem, szyte najczęściej z tkanin jedwabnych,używane powszechnie w modzie zachodnioeur.w XVIII w., sporadycznie noszone w XIX w.(franc. 'spodnie')
-
Ocena brak
Cylindryczne pieczęcie
W starożytności pieczęciew kształcie niewielkich walców (1—10 cm wys.) zwyklez kamieni półszlachetnych, rzadziej z metalu lubwypalanej gliny, z przewierconym otworem wzdłużosi do przewlekania rzemyka lub sznura (co usprawniałoobrót walca), odciskane w miękkiej glinie;
powierzchnięwalca pokrywano...
-
Ocena brak
Cwelich, cwilich
Tkanina lniana, konopna, późniejbawełniana lub tkanina z połączeń tych surowców,najczęściej tkana splotem wielorządkowym w pasyi kostki.
Wyrabiana i użytkowana w Polsce podobniejak —> drelich, tylko nieco droższa,(staropol. cwylich, z niem. zwilich)