Egreta

Wachlarzowata kitka z piór strusich, czaplichlub rajskich ptaków (zw. wówczas r a j e r e m), alboich biżuteryjna imitacja, noszona przy wsch. turbanach.

W Europie e. była przypinana do kobiecych fryzuri nakryć głowy w 2 poł. XVIII w. i 1 ćw. XX w.

(franc. aigrette T^iała czapka')

Ekran

Mebel złożony z drewn. lub metal, ramyopartej na stojaku, z rozpiętą zasłoną z tkaniny, skóry,pergaminu, drewna lub laki, ustawiany przed kominkiemdla osłony przed gorącem lub blaskiem; częstośrodek e. miał ruchomą, podnoszoną ramę; bywałyodmiany dostosowane do pisania lub czytania; używanyw Europie...

Eleusa

Ros. Umilenie, typ ikonograf. przedstawieńMatki Boskiej z Dzieciątkiem, ukazujący -» Marię,trzymającą w ramionach młodzieńczego Chrystusa,i skłaniającą ku niemu głowę; Jezus obejmujeMarię za szyję i przytula policzek do jej twarzy.

Takieujęcie służy wyeksponowaniu ich silnego związkuuczuciowego...

Eksedra

1) w starożytności półokrągła nisza z ławąumieszczana w gr. gimnazjonach, palestrach, domachmieszkalnych jako zakończenie perystylu; wepoce rzym. budowano e. o charakterze samodzielnychbudowli, ozdobione niszami i posągami.

W nowoż.architekturze ogrodowej, termin ten oznacza półkolistąniszę...

Elewacja

1) lico budynku, jedna z zewn. jego ścianwraz ze wszystkimi występującymi na niej elementami.

E. określa się wg położenia względem stron światalub otoczenia (frontowa, tylna, boczna, ogrodowa);e. starannie zaprojektowana, w której znajduje się gł.wejście (w pałacach także e. od strony ogrodu)...

Ekslibris

Znak własnościowy książki; zwykle kartka z wyobrażeniem graf. i nazwiskiem właściciela książki lub nazwą instytucji,wklejana do dzieła na wewn. stronie przedniejokładziny dla zadokumentowania przynależnościegzemplarza do księgozbioru; typowy e. od poł.XV w. ma formę heraldyczno, rzadko z...

Egipskie naczynia

Znane dzięki materiałowi archeol.i ikonograf.; odznaczają się rozmaitością funkcjii form. Najbardziej charakterystyczne dla stróż. Egiptusą naczynia kam. wytwarzane od okresu predynastycznego.

W ich produkcji osiągnięto mistrzostwo wykorzystującróżnorodne gatunki kamienia (m.in. bazalt,granit, dioryt...

Elzewiry

Książki o małym formacie (12°, 24°), drukowanei rozpowszechnione w 2 ćw. XVII w. przezhol. rodzinę drukarzy, księgarzy i wydawców - Elzevier- która w 1538-1712 działała w Lejdzie i Amsterdamiei wydała ok. 5000 pozycji.

Druki Elzevierówodznaczały się starannością wykonania, jasnym, opięknym kroju...

Ekspertyza

Badanie dzieła sztuki (gł. obrazu, rzeźby,ryciny, przedmiotu rzemiosła artyst.) pod względemjego autentyczności, datowania, atrybucji określonemuautorowi, warsztatowi lub kręgowi artyst.,dokonywana przez znawcę - historyka sztuki, konserwatora;także pisemny dokument zawierającyorzeczenie i wyniki tego...