Serdab

W architekturze staroż. Egiptu niewielkakomora wewnątrz świątyń i kaplic grobowych —»mastaby, w której ustawiony byl posąg zmarłego; s.byl całkowicie odizolowany od pozostałych pomieszczeń,jedynie wąska szpara umożliwiała zmarłemu wżyciu pozagrobowym na kontakt ze światem (przyjmowanieofiar...

Serpentyn

Staropol. żmijowiec, wężowiec, minerał,z charakterystycznymi żyłami i wtrąceniami o barwieżółtozielonej, ciemnozielonej, z jasnymi lub ciemnymiplamkami; twardość w skali Mohsa 2,5-5,5.

Często poprzerastany żyłkami i cętkami jaśniejszychminerałów s. tworzy większe masy skalne zw...

Sekretera

Nazwa nadawana różnym odmianomwielofunkcyjnych mebli skrzyniowych przeznaczonychdo pisania, które zastąpiły —> kabinet; we Francjiod kon. XVII w. różne odmiany występują najczęściejpod nazwami złożonymi, jak np. secretaire en pente, aabattant, en tombeau albo a dessns brise, a pansc i in., wAnglii także...

Serwantka

Oszklona szafka, często o tylnej ściancewyłożonej taflą zwierciadlaną, czasami z szufladamilub szafką w dolnej części, niekiedy w połączeniu zestolikiem, komodą, sekreterą, szafką lub na podstawieażurowej; przeznaczona do eksponowania szkieł,porcelany i drobnych przedmiotów; mebel rozpowszechnionyod...

Seladon

Ceramika chin. o szarawym, grubym czerepie,powleczona szkliwem o barwie zielonkawej zcałą gamą odcieni aż do oliwkowych i szarawych;produkowana od X w. w Yuezhou i Longquan - najczęściejczarki i naczynia z wykonaną podszkliwniedekoracją reliefową, wytłaczaną, rzeźbioną o wzorachprzedstawiających...

Serwis

Komplet naczyń o jednolitej dekoracji, służącydo zastawy stołowej, np. obiadowej lub śniadaniowej,a więc półmiski, salaterki, wazy, sosjerki, różne rodzaje talerzy, mleczniki, filiżanki, czajniki, solniczkii in.; termin obejmujący gł. naczynia ceram., rzadziejmetal.

Bogate i różnorodne porcelanowe s...

Semantron, semantarion

Deska lub metal, płytka,z której wydobywa się dźwięki przez uderzanie wnią drewn. młotkami; używany gł. w klasztorach KościołaWschodniochrześc. służył do wyznaczania godzinkanonicznych, zwoływania mnichów na nabożeństwai wspólne posiłki;

był szeroko rozpowszechnionyna Bałkanach, gdzie w okresie...

Settecento

Lata 1700-ne, czyli XVIII w.; terminużywany w literaturze z zakresu historii sztuki naoznaczenie XVIII w. jako okresu późnego baroku wsztuce wł. (malarze weneckiego settecenta); nie określasię zwykle tym terminem wczesnego klasycyzmuwł. rozwijającego się już od ok. 1760. (wł.)

Sepet

Skrzynka z drzwiczkami lub opuszczaną ścianką, za którą znajdowały się szufladki, niekiedy dodatkowo z pulpitem do pisania; zazwyczaj zdobiony okuciami, zamkami, intarsją, inkrustacją, obciągnięty skórą albo malowany; służył do przechowywania klejnotów, różnych drobiazgów, dokumentów; często...