Zielonoświątkowcy

Niektóre wspólnoty chrześcijańskie, które kładą nacisk na chrzest w Duchu Świętym i na specjalne dary, takie jak: uzdrawianie, prorokowanie, mówienie różnymi językami (1 Kor 14, 1-40).

Te ugrupowania powstały w Kansas i w Kalifornii w pierwszych latach XX wieku. Od początku lat sześćdziesiątych...

Zmartwychwstanie Chrystusa

Nie jest to zwyczajny powrót do ziemskiego życia, jakim było na przykład przywrócenie do życia córki Jaira (Mk 5, 22-24. 35-43), ale przejście Jezusa przez śmierć do Jego ostatecznie przekształconego życia (Rz 1, 3-4; 1 Kor 15, 42-50), które zapoczątkowało końcowe zmar-twychwstanie ludzi i ich świata...

Zeon

(gr. “ciepły”). W liturgii bizantyńskiej zwyczaj, udokumentowany od 1230 r., dodawania tuż przed Komunią ciepłej wody do konsekrowanego wina. Miało to symbolizować krew i wodę, które wypłynęły z boku Chrystusa przebitego na krzyżu włócznią (J 19, 14).

Słowo to oznacza również małe naczynie, którym...

Zgoda wiary

Wyznanie, że Bóg w zbawczy sposób objawił samego siebie w ukrzyżowanym i zmar-twychwstałym Jezusie (np. Rz 10, 9); zawiera ono w sobie osobiste oddanie się Chrystusowi jako Panu (np. Rz 1, 5; 1 Kor 12, 3) i pełne nadziei zawierzenie, że nadejdzie kiedyś zmartwychwstanie (Rz 6, 8). Ten dobrowolny i w pełni...

Zatwardziałość serca

Grzeszna odmowa upatrywania Bożej dłoni w działaniu, tak jak to miało miejsce w przypadku faraona (Wj 11, 10) albo stawienia czoła ludzkim nieszczęściom poprzez udzielenie pomocy potrzebującym (Pwt 15,7). Nowy Testament posługuje się podobnym sposobem mówienia, kiedy jest mowa o ludziach, którzy się nie...

Zbawienie

Wyraz o znaczeniu ogólnym oznaczający wyzwolenie od osobistego lub zbiorowego cierpie-nia i zła. Pascha przypomina wyzwolenie przez wodę (Wj 12, 1-28; 14, 15-31) ludu, któremu groziło narodowe wyniszczenie (Wj 1, 8-22). W akcie zbawienia ludzie mają swój udział, ale zadanie decydujące wykonuje sam Bóg (Wj...

Zeloci

(łac. “gorliwi”). Żydowscy bojownicy o wolność, którzy walczyli z Rzymianami na początku pierwszego stulecia po Chrystusie i potem podczas wojny, która doprowadziła do zburzenia Jerozolimy w roku 70. Nie ma żadnego pewnego dowodu na to, że zeloci działali w czasach Jezusa. Przydomek “zelota” zastosowany do...

Zen

(sanskr. “rozmyślanie”). Odmiana medytacji, która kwitła w środowisku buddyjskim. Początek za-wdzięcza najpewniej Bodhidharmie, mnichowi hinduskiemu przebywającemu w Chinach. Obecnie ten sposób medytacji jest związany głównie z Japonią.

Pociąga za sobą takie ceremonie, jak picie herbaty i sztukę...

Zanurzenie (intinctio)

Zanurzenie konsekrowanego Chleba w konsekrowanym Winie podczas rozdawania Komunii świętej. Jeden z głównych sposobów udzielania Komunii świętej pod dwoma postaciami; w Kościołach wschodnich jest to ogólnie obowiązująca praktyka.

Zob. Komunia święta.