-
Ocena brak
ENCYKLOPEDIE (SŁOWNIKI) FILOZOFICZNE
Mają swe źródła w odległej przeszłości. Już Arystoteles w V księdze Metafizyki umieścił materiał słownikowy dotyczący głównych zagadnień filozoficznych. Dużo zagadnień filozoficznych prezentują wielkie ogólne encyklopedie, począwszy od Encyklopedii Diderota (-> encyklopedyści). Wybrane...
-
Ocena brak
EMERGENTYZM
EMERGENTYZM (łac. emergere = wynurzać się, wyłaniać) [1] Kierunek filozoficzny, powstały w Anglii na początku XX w., głoszący tezę o nieustannym rozwoju świata (ewolucja emergentna), którego źródło tkwi w (bliżej nieokreślonej) mocy zwanej emergencją. Pojęcie emergencji wprowadził Lewes, ale...
-
Ocena brak
ENCYKLOPEDYŚCI
[1] Współtwórcy dzieła Encyklopedia, czyli słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł, zwanego też Wielką encyklopedią, największego literacko-naukowego (kilkadziesiąt tomów) przedsięwzięcia Oświecenia. Zasadnicza część ukazała się w latach 1751--1772, pozostałe tomy, już tylko pod redakcją...
-
Ocena brak
EMOCJONALIZM
EMOCJONALIZM (łac. emotio = wzruszenie, podniecenie, silne przeżycie uczuciowe) Pogląd, którego zwolennicy postulują rozpatrywanie wszelkiej, a przede wszystkim poznawczej i wolicjonalnej aktywności człowieka w powiązaniu z jego życiem uczuciowym. Odnośnie do sfery uczuciowej podkreślają z kolei...
-
Ocena brak
EMOTYWIZM
EMOTYWIZM (ang. emotivism; łac. emotus = poruszony) Akognitywistyczne (—> akognitywizm) stanowisko w —> metaetyce, zapoczątkowane poglądami Ogdena i Richardsa (The Meaning of Meaning, 1923), ugruntowane koncepcją Barnesa (A Suggestion about Value, „Analysis" 1934). Za klasycznych przedstawicieli e. uchodzą:...
-
Ocena brak
ELEMENTARNE NORMY MORALNE
Zespół —> norm moralnych o zasięgu powszechnym, występujący w wielu systemach moralnych. Do e.n.m. zalicza się przede wszystkim: zasady nakazujące solidarność ogólnoludzką w przypadku np. kataklizmów; reguły społecznej współpracy na rzecz dobra wspólnego, np. obowiązek obrony ojczyzny; reguły...
-
Ocena brak
ELEMENTY
ELEMENTY (łac. elementom = substancja pierwotna, żywioł, pierwiastek) [1] W znaczeniu ogólnym: najprostsze części składające się na jakąś całość. [2] W -» jońskiej filozofii przyrody: żywioły; pierwotne tworzywo świata, jak i podstawowe jego składniki. [3] U Arystotelesa: stoicheia (materia...
-
Ocena brak
ELEATYZM
Szkoła w starożytnej greckiej filozofii (VI/V w. p.n.e.), a jednocześnie stanowisko rozwijane przez jej przedstawicieli (Parmenides, Zenon z Elei, Melissos). E. głosił bezwartościowość i doksalność (—> doksa) poznania zmysłowego, opowiadając się za poznaniem czysto rozumowym, zgodnie z tezą, iż „tym...
-
Ocena brak
EKSTENSJA
EKSTENSJA (łac. extensio = rozpostarcie, rozszerzenie, zakres) —> Denotacja danej nazwy lub zdania (jego wartość logiczna).
-
Ocena brak
EKONOMIA
EKONOMIA (gr. oikos = dom + nomos = prawo; oikonomia = gospodarowanie, zarządzanie gospodarstwem) Nauka o gospodarce społecznej zapoczątkowana przez Arystotelesa. Klasyczna definicja e., wywodząca się od Say'a, określa ją jako naukę o prawach produkcji, dystrybucji i konsumpcji dóbr. E., od chwili swego...