Jama nosowa

(icamtas nasi, nasał cavity) (ryc. 5); początkowy odcinek dróg oddechowych, rozpoczyna się przedsionkiem nosa wysłanym skórą, z tyłu zaś poprzez nozdrza tylne łączy się z gardłem; ograniczona jest kośćmi: szczękową, łzową, sitową, małżowiną nosową dolną, podniebienną i wyrostkiem...

Jama ustna

Ccainim oris, oral cavity) (ryc. 5); początkowy odcinek przewodu pokarmowego, rozpoczyna się szparą ust prowadzącą do przedsionka ograniczonego wargami górną i dolną, policzkami oraz lukami zębowymi: górnym i dolnym oddzielającymi go od jamy ustnej właściwej, ta ostatnia od góry jest ograniczona...

Jaskra

(glaucoma); stan, w którym dochodzi do postępującego zaniku nerwu wzrokowego i ubytków w polu widzenia na skutek zbyt wysokiego —* ciśnienia wewnątrzgałkowego. Najważniejsze postaci jaskry: j. otwartego kąta, j. zamkniętego kąta, j. wrodzona (—► wodoocze), j. wtórna. J. przewlekła otwartego kąta...

Jatrogenia

(-, iatrogeny); oddziaływanie wywierane na pacjenta przez osobę leczącą, pozytywne lub negatywne. W tym ostatnim przypadku powinno się mówić o jatro-patogenii lub błędach, a nawet urazach jatrogennych. Wielokrotnie pracownicy służby zdrowia nieświadomie popełniają tego typu błędy, np. używając w...

Izolacja

(isolatio, isolation); odosobnienie, wyosobnienie, wyłączenie; czynność i działanie polegające na wyosobnieniu kogoś lub czegoś (chorego, bakterii) z czegoś (z populacji ludzkiej, z materiału chorobowego). I. drobnoustrojów - zastosowanie odpowiednich metod mikrobiologicznych, których celem jest...

Holizm w pielęgniarstwie

(-, holism in nursing); łączy w sobie: filozofię h. (—» holizm), —► istotę zindywidualizowanego pielęgnowania (—»■ proces pielęgnowania), założenia ogólnej teorii systemów i systemowego podejścia w pielęgniarstwie (—■> modele pielęgniarstwa, np.: Betty Neuman, Callistty Roy). Oznacza: 1) jednakowe...

Holizm

(—, holism); od greckiego holos — całość, pogląd twierdzący, że całości, jakie stanowią np. świat lub człowiek, nie da się sprowadzić do prostej sumy ich składowych. Podstawowa jednostka, tzw. holon, stanowi całość w odniesieniu do organizacji wyższego rzędu, np. komórka wobec tkanki. Medycyna...

Hormony rdzenia nadnerczy

(-, medullary hormones); h. wytwarzane w komórkach chromochłonnych. Są to 3 aminy katecholowe: 1) adrenalina, w której jest ok. 80% całkowitej zawartości h.; 2) noradrenalina, stanowiąca ok. 20%, oraz niewielka ilość 3) dopaminy.

H.r.n. uwalniane są przez impulsację biegnącą przez nerwy trzewne, które...

Internalizacja

(internus, internalization); mechanizm ważny w —» procesie wychowania, polegający na przyjmowaniu za własne narzucanych z zewnątrz postaw, poglądów, norm i wartości; na początku główną rolę w tym procesie odgrywają rodzice dziecka, później wychowawcy oraz grupy rówieśnicze, a po osiągnięciu przez...