-
Ocena brak
KRYTERIUM
KRYTERIUM (nłc. <criterium> = sprawdzian, probierz, sąd o czymś, z gr. kriterion = norma, miara, probierz; trybunał) ang. criterion; fr. criterium, critere; nm. Kriterium, Merkmal
metod. Zasada określająca sposób, w jaki można stwierdzić obecność lub nieobecność czegoś, występowanie...
-
Ocena brak
KRYTERIOLOGIA
KRYTERIOLOGIA (tłum. fr. <criteriologie> z gr. kriterion - miernik, sprawdzian, probierz + logos = słowo, nauka)
Termin wprowadzony przez D. J. Merciera {Criteriologie generale, 1899) jako neologizm i upowszechniony w szczególności w szkole lowańskiej, używany zamiennie z „krytyką poznania" na oznaczenie...
-
Ocena brak
KOSMOGONIA
KOSMOGONIA (gr. = powstanie świata) ang. cosmogony; fr. cosmogonie; nm. Kosmogonie
1. Ogólna nazwa poglądów zarówno przednaukowych, jak i naukowych, filozoficznych i religijnych, których przedmiotem jest powstanie i ewolucja —> Wszechświata. Przednaukowa kosmogonia filozoficzna sięga swymi początkami...
-
Ocena brak
KONTEMPLACJA
KONTEMPLACJA <łc. = oglądanie czegoś; rozważanie, poznawanie czegoś) gr. theoria; ang. contemplation; fr. contemplation; nm. Kontemplation
1. Skupienie i utrzymanie uwagi na przedmiocie poznawalnym umysłowo, mające na celu jedynie jego doskonalsze poznanie, które sprawia radość intelektualną (np...
-
Ocena brak
KOSMOLOGIA
KOSMOLOGIA kósmos = ład, porządek + logos = słowo, nauka) ang. cosmology; iv. cosmologie; nm. Kosmologie
Termin wprowadzony przez Ch. Wolffa.
1. Nauka filozoficzna o świecie materialnym rozpatrywanym w świetle jego ostatecznych przyczyn; w tym znaczeniu termin „kosmologia" bywał używany od czasów Ch...
-
Ocena brak
KONTYNGENTYZM
KONTYNGENTYZM <łc. contingens, -entis = zdarzający się) ang. philosophy of contingency; fr. philosophie de la contingence; nm. Kontingentismus
Pogląd na naukę przeciwstawny scjentyzmowi, głoszony przez Boutroux'a, według którego zjawiska przyrody są powiązane ze sobą nie w sposób konieczny i ogólnie...
-
Ocena brak
KOSMOS
KOSMOS (gr. = ład, porządek; kształt, postać; ład wszechświatowy, wszechświat, świat) łc. cosmos; ang. cosmos; fr. cosmos, cosme (określenie rzadko używane); nm. Kosmos
Termin wprowadzony przez pitagorejczyków na oznaczenie harmonii, porządku i piękna układu liczbowego.
—> Świat (2)...
-
Ocena brak
KONWENCJA
KONWENCJA (łc. conventio = ugoda, umowa, układ) ang. convention; fr. convention; nm. Konvention, Ubereinkunft
metod. Założenie przyjęte w nauce na podstawie umowy, mimo że wiadomo, iż nie musi ono pozostawać w prawdziwościowym stosunku do rzeczywistości, może być fikcją lub fałszem. —>...
-
Ocena brak
KREACJA
KREACJA (łc. (1) = tworzenie) ang. creation; fr. creation; rma. Schopfung
metaf., filoz. przyr. syn.^> Stwarzanie (1,3): creatio ex nihilo — stwarzanie (świata, duszy przez Boga) z niczego (—> kreacjonizm /I, 2/); creatio continua — stwarzanie ciągłe, tzn. nieustaime ponawianie przez Boga aktu...
-
Ocena brak
KONWENCJONALIZM
KONWENCJONALIZM <łc. comentionalis = oparty na umowie) ang. conventionalism; fr. conventionnalisme; nm. Konventionalistnus
1. Pogląd, według którego aksjomaty nauk dedukcyjnych (np. geometrii) lub prawa nauk empirycznych są -^ konwendami (H. Poincare, P. Duhem, G. Milhaud, E. Leroy, H. Dingler, fi...