-
Ocena brak
Jansenizm
Ruch teologiczny i duchowy, którego cechą znamienną była surowość moralna i pesymi-styczny pogląd na stan człowieka. Nazwa pochodzi od nazwiska Kornela Ottona Jansena (1585-1638), który w roku 1636 został wyświęcony na biskupa Ypres w Belgii.
Wraz ze swoim przyjacielem, Janem Duvergierem de Hauranne...
-
Ocena brak
Islam
(arab. “poddanie się” woli Bożej). Religia ogólnoświatowa, która Mahometa (ok. 570-632) uznaje za ostatniego proroka Bożego (“rasul”, czyli posłaniec), znajdującego się w szeregu rozpoczętym przez Abrahama i kontynuowanym przez Jezusa.
Mahomet potępiał Żydów za to, że odmówili przyjęcia Jezusa, a...
-
Ocena brak
Jednoznaczność
Orzekanie o wszystkich podmiotach - także o Bogu - w dokładnie ten sam sposób. Ten sposób postępowania może jednak nasuwać wniosek, że nie ma żadnej istotnej różnicy między Bogiem a człowiekiem, i może on doprowadzić do monizmu w filozofii i do panteizmu w teologii.
Zob. analogia, monizm, panteizm...
-
Ocena brak
Istota i energie
Kluczowe rozróżnienie w teologii św. Grzegorza Palamasa (ok. 1296-1359), według którego istota Boża pozostaje niepoznawalna, inaczej niż “energie” albo formy Bożego oddziaływania dające życie i objawiające Boga. To rozróżnienie w Bogu zostało wymyślone po to, aby ochronić zarówno nasze przebóstwienie...
-
Ocena brak
Jehowa
Wyraz niewłaściwy na oznaczenie Boga, powstały w czasach Renesansu. Powstał wskutek zla-nia dwóch wyrazów hebrajskich oznaczających Boga, mianowicie ze spółgłosek JHVH albo YHWH oraz samogłosek należących do wyrazu “Adonai” (hebr. “Pan”), przy czym początkowe “a” ze względów brzmieniowych zamieniło...
-
Ocena brak
Istota i istnienie
W systemie filozoficznym św. Tomasza z Akwinu (ok. 1225-1274) podstawowe, istot-ne rozróżnienie między dwoma zasadami bytu, które odpowiada za ostateczny skład tego wszystkiego, co istnieje w świecie stworzonym. Akt istnienia sprawia, że urzeczywistnia się potencjalność istoty, i dzięki temu cieszy się...
-
Ocena brak
Intencja
(łac. “zamiar, chęć”). Zamiar, dla którego człowiek coś czyni. “Czystość” intencji wypływa z takiego działania, które się kieruje całkowicie uczciwymi zamiarami. Żeby można było ważnie udzielić sakramentów świętych, szafarz musi mieć przynajmniej intencję czynienia tego, co czyni Kościół (DH...
-
Ocena brak
Jeruzalem
(hebr. “miasto pokoju”). Miasto króla i kapłana Melchizedeka, który udzielił błogosławień-stwa Abrahamowi (Rdz 14, 18-20). Zbudowane w strategicznym punkcie na górze Syjon i na przyległych wzgórzach, Jeruzalem było twierdzą oporu Jebuzytów przeciwko nacierającym Izraelitom.
Około roku 1000 przed...
-
Ocena brak
Izrael
(hebr. “Bóg panuje”). Naród hebrajski albo żydowski wywodzący się od Jakuba, który otrzymał to imię, ponieważ “walczył z Bogiem” (Rdz 32,28-29). Po śmierci Salomona (ok. 953 przed Chr.) doszło do podziału dwunastu pokoleń izraelskich (Rdz 49, 1-28) na Królestwo Południowe (Juda), którego stolicą była...
-
Ocena brak
Interdykt
(łac. “zakaz, wykluczenie”). Rzadko stosowana kara kościelna, w Kodeksie Prawa Kanonicznego dla Kościołów Wschodnich nazywana “ekskomuniką mniejszą” (CCEO 1431), która czasowo pozbawia przestępców pewnych uprawnień duchownych oraz pewnych funkcji, ale ich nie wyklucza ze wspólnoty Kościoła. Zazwyczaj...