Pojęcia transcendentalne

Wyrażenie, którym się posługiwali scholastycy na oznaczenie tych właściwości, które są przynależne bytowi tylko dlatego, że jest bytem, i które przekraczają kategorie pozwalające klasyfikować rzeczy (np. istota, właściwość, czas i przestrzeń). Ostatecznie wylicza się sześć pojęć...

Próba nakłonienia kogoś do grzechu

(Jk 1, 14-15). O Bogu powiedziano, że “kusił” albo “wystawił na próbę” Abrahama (Rdz 22, 1-19; Hbr 11, 17-19) oraz że pozwolił na to, by Hiob był “kuszony” (Hi 1,1-2. 12). Słabe ciało (Mk 14, 38) i trudne okoliczności (Łk 8, 13) mogą nas prowadzić do złego.

Wielki kusiciel, diabeł, próbował...

Pleroma

(gr. “pełnia”). W listach św. Pawła wyraz ten odnosi się do pełni Boga (Ef 3, 19), do pełnej mia-ry bóstwa Chrystusa (Kol 1, 19; 2, 9), do Kościoła jako dopełnienia Chrystusa (Ef 1, 23) i do pełni czasu, w którym Syn Boży został wysłany (Ga 4,4). Gnostycy zaliczyli pleromę do przymiotów Syna, która...

Pogrzeb (1)

Zbiór ceremonii związanych z pożegnaniem zmarłego chrześcijanina od chwili śmierci aż po pogrzebanie lub kremację ciała (zob. CIC 1176-1185). Znamiennymi cechami dla różnych ceremonii - w domu zmarłego, w kościele, nad grobem lub w krematorium - są szacunek dla ciała ludzkiego, modlitwy za zmarłego...

Pluralizm

(łac. “więcej”). Każdy pogląd filozoficzny, który nie usiłuje sprowadzić wszystkiego do jednej ostatecznej zasady. Odpowiednio do tego, czy się przyjmuj e różnorodność kultur, partii politycznych lub wyznań religijnych, pluralizm przyjmuje różne postaci kulturalne, polityczne lub religijne. Przeciwko...

Pogrzeb (2)

Uroczyste złożenie do grobu martwego ciała ludzkiego. W greckim Kościele prawosławnym ceremonie, które następują po wspomnieniu śmierci Chrystusa w Wielki Piątek są potocznie znane jako “pogrzeb Chrystusa”. Centrum tych uroczystości jest podobny do grobu mebel, zwany epitaphion (gr. “grób”).

Zob...

Pneumatologia

(gr. “nauka o Duchu Świętym”). Gałąź teologii zajmująca się Duchem Świętym. Listy św. Pawła świadczą o roli Ducha Świętego, który objawia nam Boga, umożliwia wiarę, daje natchnienie modlitwie, przebywa w Kościele, obdarza wspólnotę różnymi charyzmatami i działa na rzecz dopełnienia wszystkich...

Pojednanie

Ponowne stworzenie stanu przyjaźni po sytuacji, która powstała wskutek jakiegoś sporu i odłączenia się od wspólnoty z kimś innym, (l) Wyraz “pojednanie”, w jego zwykłym “świeckim” znaczeniu (zob. 1 Kor 7, 11), św. Paweł stosuje na oznaczenie pełnej miłości zbawczej inicjatywy Boga i naszej potrzeby...

Pocałunek pokoju

Pozdrawianie się wzajemne podczas liturgii Eucharystycznej jako znak miłości i jedności. Na Wschodzie oraz w niektórych obrządkach zachodnich (np. w liturgii anglikańskiej) pocałunek pokoju wymienia się, gdy dary chleba i wina są przynoszone do ołtarza (zob. Mt 5, 23-24).

Wśród prawosławnych pocałunek...