-
Ocena brak
ENWIRONMENTALIZM
ENWIRONMENTALIZM (ang. enrironment = otoczenie) [1] Ogólna nazwa teorii zakładających, iż kształtowanie się -> osobowości determinowane jest przede wszystkim wpływem środowiska, głównie środowiska geograficznego). [2] Stanowisko przeciwstawiające się heredytarianizmowi (teorii dziedziczenia...
-
Ocena brak
EMERGENTYZM
EMERGENTYZM (łac. emergere = wynurzać się, wyłaniać) [1] Kierunek filozoficzny, powstały w Anglii na początku XX w., głoszący tezę o nieustannym rozwoju świata (ewolucja emergentna), którego źródło tkwi w (bliżej nieokreślonej) mocy zwanej emergencją. Pojęcie emergencji wprowadził Lewes, ale...
-
Ocena brak
ENCYKLOPEDYŚCI
[1] Współtwórcy dzieła Encyklopedia, czyli słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł, zwanego też Wielką encyklopedią, największego literacko-naukowego (kilkadziesiąt tomów) przedsięwzięcia Oświecenia. Zasadnicza część ukazała się w latach 1751--1772, pozostałe tomy, już tylko pod redakcją...
-
Ocena brak
EMOCJONALIZM
EMOCJONALIZM (łac. emotio = wzruszenie, podniecenie, silne przeżycie uczuciowe) Pogląd, którego zwolennicy postulują rozpatrywanie wszelkiej, a przede wszystkim poznawczej i wolicjonalnej aktywności człowieka w powiązaniu z jego życiem uczuciowym. Odnośnie do sfery uczuciowej podkreślają z kolei...
-
Ocena brak
EMOTYWIZM
EMOTYWIZM (ang. emotivism; łac. emotus = poruszony) Akognitywistyczne (—> akognitywizm) stanowisko w —> metaetyce, zapoczątkowane poglądami Ogdena i Richardsa (The Meaning of Meaning, 1923), ugruntowane koncepcją Barnesa (A Suggestion about Value, „Analysis" 1934). Za klasycznych przedstawicieli e. uchodzą:...
-
Ocena brak
ELEMENTARNE NORMY MORALNE
Zespół —> norm moralnych o zasięgu powszechnym, występujący w wielu systemach moralnych. Do e.n.m. zalicza się przede wszystkim: zasady nakazujące solidarność ogólnoludzką w przypadku np. kataklizmów; reguły społecznej współpracy na rzecz dobra wspólnego, np. obowiązek obrony ojczyzny; reguły...
-
Ocena brak
EMPATIA
EMPATIA (gr. empatheia = cierpienie) Termin (ang. empathy, jako tłumaczenie niem. Einfuhlung) zastosowany po raz pierwszy przez Lippsa (1909) na określenie procesu wczuwania się w stany psychiczne innych osób. Zjawisko pochodne —> sympatii. Cecha osobowości lub interpersonalny proces psychofizjologiczny...
-
Ocena brak
ELITARYZM
ELITARYZM (fr. eliłe = wybrane jako najlepsze, od elire = wybierać) Pogląd zakładający wiodącą społeczną rolę elity (grupy ludzi przodujących pod względem prestiżu lub kwalifikacji) oraz jej szczególne uprawnienie do sprawowania władzy. Także, pogląd przypisujący elicie cnoty moralne dla ogółu...
-
Ocena brak
EMPIRIOKRYTYCYZM
Nurt filozoficzny, skrajnie pozytywistyczny (—> pozytywizm), zapoczątkowany i rozwijany w drugiej połowie XIX w. przez Avenariusa (twórcę nazwy „e.") oraz (niezależnie) przez Macha. E. głosi, że wszelka nauka (włącznie z filozofią) powinna opierać się tylko na „czystym" doświadczeniu, zaś jej wyrazem...
-
Ocena brak
EMANACJA
EMANACJA (łac. emanatio = wypływ) [1] Proces wyłaniania się różnorakich bytów z jednego (będącego ich zasadą) bytu absolutnego, dokonujący się z zachowaniem ciągłości i porządku malejącego stopnia doskonałości (-> neoplatonizm). [2] Niekiedy, określenie stwórczego działania...