Dwunastu

Tak zazwyczaj Ewangelie nazywają grupę najbliższych uczniów Chrystusa, którzy są również jego najdawniejszymi towarzyszami. Określenie „apostołowie", które z czasem stało się potoczne, stosowane jest początkowo do nich tylko wyjątkowo i nabiera ogólniejszego znaczenia w Listach świętego Pawła i w...

Damazy

Urodzony ok. 305 roku, w latach 366-384 biskup Rzymu, przyjaciel świętego Hieronima, którego skłonił do ponownego przejrzenia Biblii łacińskiej, stając się w ten sposób projektodawcą Wulgaty. Uczestnik sporów doktrynalnych tego okresu i współorganizator synodów biskupich.

Osoba jego była...

Dionizy Aleksandryjski

[święty, 247-264 rok]; słuchał w swoim rodzinnym mieście wykładów Orygenesa. Powołany do kierowania szkołą katechetyczną, został w roku 248 biskupem Aleksandrii. Uciekłszy z miasta uniknął prześladowania wszczętego przez cesarza Decjusza, został skazany na wygnanie przez Waleriana.

Skłaniał...

Daniela księga

Daniel zaliczony jest przez kanon chrześcijański Starego Testamentu do grupy czterech proroków większych, obok Izajasza, Jeremiasza i Ezechiela. Uważano, że Księga Daniela powstała w okresie niewoli babilońskiej, za panowania Nabuchodonozora.

Tymczasem, jak uznał już w III wieku Porfiriusz, napisana...

Doketyzm

Z greckiego słowa dokein, co oznacza „ukazywać się, wydawać się", doktryna głoszona w starożytnym chrześcijaństwie przez różne ugrupowania gnostyckie i heretyckie, wedle której cierpienia i śmierć Chrystusa nie były realne, lecz pozorne, gdyż będąc duchem nie należał on do ludzi w materialnym...

Decjusz, [Caius Messius] Quintus Decius

201-251 rok, cesarz rzymski 249-251 r. Urodzony w okolicy Sirmium w Dolnej Panonii, pierwszy z cesarzy pochodzenia illiry'skiego, którzy po okresie anarchii wojskowej przywrócili władzę cesarską.

Jego panowanie zaczyna nowy okres w stosunkach pomiędzy cesarstwem a Kościołem, ukazuje się bowiem edykt o...

Dalmacja

Część Illirii, na wschodnim wybrzeżu Adriatyku; prowincją rzymską uczynił ją Tyberiusz. Jeśliby wierzyć 2 Listowi do Tymoteusza, Tytus, towarzysz Pawła, udał się do Dalmacji, ale w tym kontekście nie należy brać tego wyrażenia dosłownie. W rzeczywistości nic nie wiemy o krzewieniu się...

Cyryl Aleksandryjski

[378 - 444 rok], od roku 412 do śmierci biskup Aleksandrii. Przeciwnik Nestoriusza, jako przewodniczący soboru efeskiego w roku 431 przyczynił się do potępienia go. Dzięki jego odpowiedzi na traktat Juliana Apostaty Kata Galilaion (Przeciw Galilejczykom) możemy wytworzyć sobie dość dokładne pojęcie o...

Cirta

Dzisiejsza Konstantyna, nazwana tak od Konstantyna Wielkiego. Już w III wieku istaniało tam biskupstwo. Jest mianowicie wzmianka o rewizji w Kościele chrześcijańskim podczas prześladowań za Dioklecjana. Biskupstwo to w IV wieku było przedmiotem ostrych sporów pomiędzy katolikami a donatystami.