-
Ocena brak
EKLOGE
Zbiór praw zawierający wyciągi aktualnych ustaw pochodzących z kodyfikacji ces. Justyniana I Wielkiego i jego następców, wydany prawdopodobnie 726 przez bizant. cesarza Leona III Izauryjskiego.
E. miał zastąpić ustawodawstwo justyniańskie i być pomocą w praktyce sądowej; odstępuje jednak od ducha prawa...
-
Ocena brak
EKSCELENCJA
Znakomitość, tytuł honorowy używany w Kościele katolickim wobec -> biskupów i niektórych -+ infułatów (np. dziekana Roty Rzym.).Początkowo e. nazywano najwyższych urzędników na dworze cesarza bizant.; tytuł ten, stosowany wobec królów lombardz-kich, używano w średniowieczu wobec cesarzy, królów i...
-
Ocena brak
EKOLOGIZM
(gr. oikos środowisko, logos słowo), kierunek wyjaśniający procesy zachodzące w psychice i osobowości oraz różnice indywidualne między ludźmi za pomocą pojęć z zakresu środowiska abiotycznego, biotycznego i społecznego; rozwinął się jako protest przeciw -*• biologizmowi.
E. skrajny reprezentują...
-
Ocena brak
EKSHUMACJA
(łac. ex z, humus ziemia), wydobycie zwłok lub szczątków ludzkich w celu przeniesienia ich w in. miejsce lub dla przeprowadzenia badań sądowo-lekarskich, ustalających przyczyny i okoliczności śmierci w razie podejrzenia o śmierć gwałtowną (zabójstwo, samobójstwo) oraz w wypadku pochowania zwłok bez...
-
Ocena brak
EKONOM
Zarządca majątku kościelnego, mianowany przez przełożonego, administrujący w jego imieniu powierzonymi mu dobrami.
Urząd e. wprowadził 451 Sobór Chalced. (kan. 26) we wszystkich diecezjach, a II Sobór Nic. z 787 (kan. 11) nakazał metropolicie i patriarsze obsadzać urząd e. w razie zaniedbania tego...
-
Ocena brak
EKSKLAUSTRACJA
(łac. ex z, claudo zamykam), zezwolenie osobie zakonnej na pobyt poza wspólnotą zakonną pozostawiające ją nadal pod władzą ordynariusza miejsca na czas określony w -+ reskrypcie, połączone z częściowym zwolnieniem z obowiązków wypełniania ślubów zakonnych; różni się od zezwolenia na czasowy pobyt...
-
Ocena brak
EKONOMIA MYŚLENIA
Osiąganie w myśleniu celów przy jak najmniejszym wysiłku; myślenie ekon. i zarazem skuteczne nazywa się sprawnym.
W. Ockham podkreślając, że natura działa ekonomicznie, postulował, by w rozstrzyganiu zagadnień zachowywać e.m., czyli wyjaśniać najprościej, nie mnożąc bytów bez koniecznej potrzeby...
-
Ocena brak
EKSKLUZYWA
(łac. excludere wykluczyć, nie dopuścić), zw. także wetem, prawo wykluczania podczas -*• konklawe niepożądanego kandydata na -»• papieża, uzurpowane przez władców państw katolickich począwszy od XVI w. i tolerowane z różnych względów do 1904 przez Stolicę Apostolską; od poł. XVIII w. zaczęła ona...
-
Ocena brak
EKONOMIA ZBAWIENIA
(gr. oikonomia zarządzanie), plan zbawienia ludzkości, objawiony przez Boga w dziejach Starego i Nowego Testamentu (-> historia zbawienia).
1. Dzieje problematyki — Pojęcie e.z. ma źródło w Listach Pawła Apostoła (zwł. w łączności z terminem mysterion Ef 3,9); określa realizowanie przez Boga pełni...
-
Ocena brak
EKSKOMUNIKA
(łac. excommunicatio wyłączenie ze wspólnoty), kościelna kara poprawcza (-»• cenzury kościelne), wyłączająca ochrzczonego ze współuczestnictwa z wiernymi; e. wymierzoną przy zachowaniu ceremonii liturg., określonych w Pontyfikale rzymskim (KPK kan. 2257 § 2), nazywa się -* anatemą (II).
1...