-
Ocena brak
Peruka
Przykrycie głowy naśladujące fryzurę,sporządzone z ludzkich włosów, nici wełnianych lubjedwabnych, w XX w. także z tworzyw sztucznych,przewlekanych przez oczka tiulowego bądź siatkowegopodkładu. P. znano i używano od starożytności:bogato fryzowane w Asyrii; dużych rozmiarów, raczejgładkie - w...
-
Ocena brak
Perły
Kuliste, owalne lub nieprawidłowegokształtu osady węglanu wapnia, powstające nawewn. powierzchni muszli albo w ciele małży morskich(perłopławy) i słodkowodnych (perłoródki), ocharakterystycznym perłowym połysku; białe, bladoniebieskie,bladozielone, jasnożółte, jasnoczerwone,różowe, jasnobrunatne...
-
Ocena brak
Performance, performance art
Pojęcie określającerodzaj działań efemerycznych wykonywanych przezartystów w obecności widzów.
Częstym elementemp. są działania parateatr, przybierające formę zdarzeńo zaplanowanej strukturze i przebiegu czasowym. Wodróżnieniu od happeningu artysta stosujący p. najczęściejnie dąży do włączenia...
-
Ocena brak
Perroąuet
Składane krzesło o dwóch parach nóg krzyżujących się pod siedziskiem; wzorowane na renes. wł. —> krześle nożycowym, popularne we Francji w XVII w. (franc.)
-
Ocena brak
Pergamin
1) materiał pisarski sporządzony zespecjalnie wyprawionej skóry; także dokument pisanyna p.; znany w starożytności (Egipt, Grecja); szerokostosowany w II—III w. n.e.
Do wyrobu p. używanoskór owczych, cielęcych i kozich; po usunięciusierści skórę skrobano, moczono w wodzie wapiennej,suszono i wygładzano...
-
Ocena brak
Pentimento
Terminem tym określa się poprawkiautorskie (np. w al secco) lub widoczne spod wierzchnichwarstw farby (w technice olejnej i fresku) śladypodrysowania, niekiedy zdradzające pierwotnąkoncepcję artysty; p. jest niekiedy widoczne przezwarstwy farby, tracącej z czasem siłę krycia w miaręprocesu starzenia się...
-
Ocena brak
Peniuar
Wywodzące się od —> podwłośnika okryciekobiece, obszerne i luźne, szyte z cienkich tkanin,zdobione koronkami i falbankami, używane w domu,zwł. przy robieniu toalety, w XVIII-XX w.
(franc. peignoir, od peigner 'czesać')
-
Ocena brak
Pektorał
1) ozdobny krzyż wykonany przeważnie ze szlachetnego metalu, zawierający relikwie; noszony na piersiach przez kardynałów, biskupów i opatów; zob. też enkolpion;
2) przedmiot, często o cechach amuletu, ozdobny, noszony na piersiach przez faraonów, wyższych duchownych żyd. i dostojników rzym., jako oznaka...
-
Ocena brak
Pentaptyk
Poliptyk składający się z pięciuczęści: szafy środk., dwóch nieruchomych skrzydełbocznych i dwóch skrzydeł ruchomych, zamykającychczęść środk. Zob. też dyptyk, tryptyk, ołtarz.
(gr. petitaptychos 'skaładany z pięcioro')
-
Ocena brak
Peleryna
Wierzchnie okrycie, najczęściej kloszowe,zarzucane na ramiona i spinane na piersiach lubramieniu, noszone przez mężczyzn i kobiety od starożytności.
W średniowieczu p. była długa, podszywanafutrem, w podróży noszona z kapturem; w XV w.pojawiła się krótka męska p.; w XVI w. p. hiszp., takżekrótka...