Francja przed Kalwinem

We Francji, ojczystym kraju Kalwina, sytuacja religijno-kościelna była inna niż w Niemczech i Szwajcarii.Wprawdzie Kościół w niej nie odnowił się wewnętrznie przez przyjęcie długo obowiązujących, reformistycznychdekretów soboru bazylejskiego (sankcja pragmatyczna, 1438), ani przez konkordat...

Jan Kalwin

Kalwin (1509-1564) z Noyon w Pikardii, syn ekonoma (prokuratora) tamtejszej kapituły, otrzymał wmłodości prebendę kościelną, by mógł odbyć studia. Obdarzony zdolnościami intelektualnymi, odznaczałsię także odziedziczonym po ojcu trzeźwym umysłem krytycznym. Od matki, pochodzącej z Flandrii,przejął...

Schizma angielska

Akt supremacji, ogłoszony (3.11.1534) przez parlament, przyznawał królowi tytuł i prawa jedynej naziemi najwyższej Głowy Kościoła w Anglii i oddawał jego władzy czuwanie nad czystością nauki (inkwizycja).Odrzucenie aktu supremacji lub jego kwestionowanie określono jako zdradę stanu, podobnie...

Kalwin i Genewa

Reformacja w Genewie rozwijała się na silnym podłożu politycznym. Miasto dążyło do uniezależnieniasię od książąt sabaudzkich i od biskupa genewskiego, związanego z nimi pochodzeniem lub interesami.Sojusznika znalazło (1526) w sprotestantyzowanym Bernie, skąd przybył (1532) kaznodzieja...

Krwawy bili i anglikanizm

Schizma angielska polegała początkowo na odrzuceniu prymatu papieża. Król jednak, wraz z episkopatem,wydał też orzeczenia co do spraw wiary, bo wbrew jego woli szerzyła się w Anglii nauka luterańska.Przeciw niej wystąpił Henryk VIII osobiście już w 1521 roku, publikując po łacinie rozprawę...

Nauka Kalwina

Akademię w Genewie otwarto w 1558 roku, Za pierwszego rektora, Teodora Bezy (1519-1605), zdobyłaszybko rozgłos, także poza Szwajcarią, a jej studenci m.in. F. Marnix z Niderlandów i J. Knox ze Szkocji,stali się apostołami kalwinizmu w swoich krajach. Sam Kalwin szerzył nową naukę w całej Europieprzez...

Maria Tudor i Elżbieta I

Córka Henryka VIII i Katarzyny Aragońskiej, Maria Tudor, obdarzana dwoma przydomkami: Katoliczkilub Krwawej Mary, była jedną z najbardziej wówczas wykształconych kobiet, ale nie pełniła władzy królewskiej(1553-1555) mądrze. Radośnie i ufnie przyjęto jej wstąpienie na tron, po wczesnej śmierci...

Dania, Norwegia, Islandia

Władcy, zwolennicy reformacji, wprowadzali ją za pomocą swoich zarządzeń, uzasadniając to istniejącąod najdawniejszych czasów odpowiedzialnością monarchy w państwie za Kościół i jego reformę. Wydawałosię to wielu ludziom czymś tak naturalnym, że nie budziło zastrzeżeń, zwłaszcza w...

Szkocja i Maria Stuart

Politycznie niezależna od Anglii (do 1603 roku) Szkocja uległa reformacji w tym samym czasie, co ona,lecz w inny sposób i nie pod jej wpływem. Podobnie jednak sytuacja polityczna decydowała o rozwojuszkockiego ruchu reformacyjnego.

Pierwszym znanym propagatorem reformacji był Patryk Hamillon, który zginął...