-
Ocena brak
Anthemion
Staroż. ornament, składający się najczęściejz uszeregowanych na przemian elementówstylizowanej palmety i in. motywu rośl.; występuje warchitekturze i ceramice greckiej,(gr. anthemion 'kwiatek')
-
Ocena brak
Anta
W architekturze staroż. zakończenie wysuniętych, w kształcie czworokątnego pilastra, bocznych ścian —> naosu, tworzących pronaos. Termin in antis, stosowany do pronaosu lub świątyni (aedes in antis, templum in antis), oznacza typ budowli posiadającej w pronaosie dwie kolumny lub kariatydy ustawione...
-
Ocena brak
Antologion
Księga zawierająca zbiór ważniejszychtekstów wybranych z różnych ksiąg liturg., służącajako —> brewiarz w kościołach obrządku bizant. złączonychunią z kościołem rzymskokatolickim.<gr->.
-
Ocena brak
Antaba
Metal, uchwyt, w formie obręczy bądź pałąka ruchomego lub stałego, stosowany jako uchwyty skrzyń, sepetów, kufrów, umieszczany na drzwiach, bramach, furtkach;ozdobne a. miały zwykle kształt głowy lwa z obręcząw paszczy; ruchome a. służyły często jako kołatki.
A.znano od okresu cesarstwa rzym.;...
-
Ocena brak
Antresola
Niskie pomieszczenie mieszkalne jednolubkilkuizbowe, wydzielone w górze z przestrzeniprzyziemia (parteru), rzadziej piętra, nie stanowiącejednak kondygnacji budynku.
A., jako odmianę —> mezzanina,zaczęto stosować w pałacach renesansowych,(franc. entresol).
-
Ocena brak
Antarala
W architekturze ind. przedsionek;występuje najczęściej jako odrębna część świątyniłącząca salę obrzędową (—» mandapa) z sanktuarium.
-
Ocena brak
Antropomorficzne naczynie
Naczynie w kształciewyobrażającym postać ludzką lub jej część; występowałowe wszystkich niemal kulturach, począwszyod neolitu, jako naczynie o charakterze sepulkralnym(—» kanopy, urny twarzowe) lub naczynia ozdobnecodziennego użytku.(od antropomorfizm, z gr. dntrópos 'człowiek' +...
-
Ocena brak
Antefiks
Element arch. z kamienia lub terakoty wformie ornamentowanej płyty zasłaniającej pokryciedachu dachówkami, ustawiany zwykle na gzymsiebocznych ścian budowli zamiast —> simy; najczęstszekształty: trójkąt zdobiony płaskorzeźbą lub półkole zgłową kobiecą bądź maską; charakterystyczny dlaant...
-
Ocena brak
Antropomorficzne przedstawienie
W sztukachpiast, przedstawienie pod postacią ludzką bóstw,zjawisk przyrody, pojęć abstrakc. itp. Zob. też personifikacja.
-
Ocena brak
Antepagmenta
Zespół terakotowych ozdób dachówświątyń gr. i etruskich, identyfikowany z —>antefiksem; także dekorowane płyty z terakotyumieszczane przeważnie na gzymsach, fryzach, architrawachbudowli etruskich i rzymskich.