Panagiar

W kościołach obrządku wsch. rodzajpateny, na której umieszcza się panagię, cząstkę prosrory(chleba liturg.) poświęconą Matce Boskiej; p.ustawia się na stole w klasztornym refektarzu,

(gr. panhagia 'wszechświęta')

Panorama

1) malowidło (także fotografia) przedstawiającekrajobraz lub scenę batalistyczną, dziękikolistemu ułożeniu płótna dające złudzenie dużej głębiprzestrzennej; p. wywodzi się z barok, iluzjonistycznegomalarstwa teatr.; p. znane już w kon. XVIII w.,rozpowszechniły się zwł. w 2 poł. XIX. Wtedy też...

Panama

Lekki kapelusz o płaskiej główce i szerokim rondzie, wyplatany z odpowiednio pociętych i spreparowanych liści palmy, rosnącej w Ameryce Pd.; noszony przez mężczyzn pod kon. XIX i na pocz. XX w.

(od nazwy Panama, kraj w Ameryce Środk.)

Palmeta

Motyw dekor. w formie rozłożonego wachlarzowo,symetrycznego, stylizowanego liścia palmy;od czasów staroż. stosowany powszechnie w architekturze,malarstwie i rzemiośle artyst.

Występujepojedynczo bądź w rytmicznym szeregu tworzącornament ciągły,

(franc. palmette)

Palisada, częstokół, ostrokół

W architekturzeobronnej ogrodzenie z grubych i wysokich pali, wkopanychw ziemię i zaostrzonych u góry. P. spełniałarolę osłony stanowiska ogniowego, przeszkody lubpomocniczego umocnienia innych elementów obronnych;w fortyfikacji stałej stosowana tylko do umocnieniawałów obronnych,

(franc. palissade, od...

Pagoda

Eur. nazwa buddyjskich świątyń i innych budowli kultowych pd. i wsch. Azji, stosowana gł. na określenie buddyjskich świątyń w Nepalu, Tybecie, Chinach, Korei i Japonii.

Forma p. wywodzi się prawdopodobnie z ind. —> stupy. P. ukształtowała się jako wielokondygnacjowa budowla wieżowa na planie kwadratu...

Palisadowa konstrukcja

System konstrukc. ściandrewn. ze szczelnie łączonych pionowych elementówdrewn. (okrąglaków, połowizn, dranic) wbijanychbądź bezpośrednio w ziemię, bądź osadzonychw pazowanej (—> paza) podwalinie; p.k. spotykanabyła często w budownictwie skand, od wczesnegośredniowiecza, sporadycznie występowała w...

Pailon

W architekturze chin. monumentalna,ozdobna brama z jednym, trzema lub pięcioma prześwitami,wznoszona zwykle w celach komemoratywnych;najczęściej budowana z kamienia, ale naśladującadrewn. prototypy ; p. prowadzi zwykle dobudowli grobowej lub zespołu świątyń.

Palissy' ego fajanse

Naczynia i przedmioty dekor., wyrabiane przez franc. artystę-ceramika B. Palissy'ego z fajansu delikatnego, pokryte glazurowaną, bogatą, wielobarwną dekoracją piast., złożoną z naturalistycznie ujętych ryb, liści, płazów, gadów, owadów itp.

W pocz. XVII w. w Avon (k. Fontainebleau pod Paryżem), a...