Kryzys i upadek komunizmu. Wschód i Zachód w okresie rewolucji demokratycznych w Europie Wschodniej i Środkowej (1980 - 1992) - NATO

Lata osiemdziesiąte przyniosły umocnienie Paktu Północnoatlantyckiego, do współpracy z którym powróciła Grecja, a w ograniczonym zakresie nawet i Fran­cja.

Pakt (rozszerzony o Hiszpanię) był nadal efektywnym ogniwem obrony Zachodu, choć jego geograficzny zasięg uniemożliwiał bezpośrednią...

Wschód i Zachód od układów wschodnich do drugiej zimnej wojny (1970 - 1979) - Inwazja Afganistanu. Początek „drugiej zimnej wojny"

Właściwa odpowiedź Moskwy padła pod koniec grudnia 1979 roku, gdy komandosi radzieccy w zaskakującym ataku zajęli Kabul usuwając niewygodne­go dla Moskwy sojusznika, Hafizullaha Amina i zastępując go uległym Babrakiem Karmalem.

Eskapada do Afganistanu (protestowała przeciw niej część dowódców i...

Wschód i Zachód od układów wschodnich do drugiej zimnej wojny (1970 - 1979) - Watergate. Prezydentura Forda. Jimmy Carter

Sukcesy dyplomacji amerykańskiej przyćmiła jednak porażka w Wietnamie, z którego Nixon zdążył wycofać na dwa lata przed ostateczną klęską Południa wojska amerykańskie. Kampania wyborcza 1972 roku przyniosła polityczną kompromitację republikańskiego prezydenta.

Ludzie z personelu Białego Domu...

Wschód i Zachód od układów wschodnich do drugiej zimnej wojny (1970 - 1979) - Konflikty regionalne

Sukces KBWE oznaczał, że Europa przestała być głównym polem militarno-politycznej konfrontacji między systemowej. Przeniosła się ona na peryferia. Egipt przełamał w 1973 roku mit o niezwyciężonym charakterze armii izraels­kiej. Choć Egipt zerwał w 1972 roku z Moskwą, inne kraje arabskie...

Wschód i Zachód od układów wschodnich do drugiej zimnej wojny (1970 - 1979) - Wyścig zbrojeń eurorakietowych

W grudniu 1979 roku klimat międzynarodowy uległ nagłemu, zatrważającemu pogorszeniu. W połowie tego miesiąca Rada Paktu Północnoatlantyckiego podjęła tzw. decyzje eurorakietowe. Ich inicjatorem był - być może wbrew własnej woli - Helmut Schmidt, który parę lat wcześniej wyraził poważne...

Wschód i Zachód od układów wschodnich do drugiej zimnej wojny (1970 - 1979) - "Rewolucja goździków"

Najbardziej znaczące zmiany zaszły w krajach iberyjskich.

W kwietniu 1974 roku demokratycznie nastawieni oficerowie obalili reżim Marcelo Caetano w Lizbo­nie. „Rewolucja goździków" przyniosła poważne zagrożenie dla stabilizacji na Zachodzie. W kierownictwie portugalskim władzę przejęła niebawem...

Wschód i Zachód od układów wschodnich do drugiej zimnej wojny (1970 - 1979) - KBWE

Zgoda Zachodu na KBWE postawiła Kreml w niezręcznej sytuacji. Propagan­dową inicjatywę należało teraz wypełnić treścią. Po kilkuletnich rokowaniach wstępnych końcowa runda KBWE już na szczeblu szefów państw i rządów odbyła się w lipcu 1975 r. w Helsinkach.

Obok wszystkich (poza albańskimi)...

Wschód i Zachód od układów wschodnich do drugiej zimnej wojny (1970 - 1979) - Koniec frankizmu

W sąsiedniej Hiszpanii przesłanki przyśpieszenia rozwoju gospodarczego za­notowano w ostatnich latach dyktatury Franco. Mimo sztywnego kursu politycz­nego, nie dopuszczającego działalności opozycji (jedyną liczącą się siłą opozycyjną był separatyzm baskijski, który nie złożył broni i...

Wschód i Zachód od układów wschodnich do drugiej zimnej wojny (1970 - 1979) - Akt Końcowy KBWE

Akt Końcowy KBWE, uroczyście w Helsinkach podpisany, dotyczył tzw. „trzech koszyków". W pierwszym - politycznym - znalazło się 10 zasad współżycia pomiędzy państwami europejskimi, obejmujących międzynarodowo-prawne uznanie nienaruszalności istniejących granic bez zgody wszystkich zainteresowanych...