-
Ocena brak
NEWTON
Wyniki, do jakich przyrodoznawstwo doszło w XVII w., przez swą ścisłość, pewność i systematyczność stały się wzorem i fundamentem dociekań filozoficznych. Jak we wcześniejszej fazie stulecia Galileusz, tak w późniejszej Newton był wielkim pośrednikiem między przyrodoznawstwem a...
-
Ocena brak
LEIBNIZ
Ostatni wielki system racjonalistyczny XVII w., zbudowany przez Leibniza, wyrósł na podłożu pluralizmu i indywidualizmu, z poczucia różnorodności i indywidualności rzeczy. Na tym podłożu umiał uzgodnić przeciwieństwa, jakie ujawniła dotychczasowa filozofia.
ŻYCIE LEIBNIZA było jedyne w swoim rodzaju...
-
Ocena brak
SPINOZA
Między systemami filozoficznymi XVII w. system Spinozy miał charakter monistyczny: przezwyciężał przeciwstawienie ducha i materii, choć nie sprowadzał ducha do materii ani materii do ducha.
ŻYCIE. Benedykt (lub Baruch) Spinoza (lub Despinoza, d'Espinoza, De Spinoza żył od 1632 do 1677; pochodził z...
-
Ocena brak
HOBBES
Inny system XVII wieku, który zagadnieniom tego stulecia dawał naturalistyczne rozwiązanie, był dziełem Hobbesa.
ŻYCIE. Thomas Hobbes (1588-1679) pochodził z angielskiej pastorskiej rodziny; studiował w Oksfordzie, gdzie za jego czasów uczono jeszcze scholastycznej filozofii. Wyrósł wszakże na...
-
Ocena brak
MALEBRANCHE
Nowe idee, zapoczątkowane przez Kartezjusza, doznały szczególnych przeobrażeń w filozofii Malebranche'a. Były one wynikiem radykalnego spotęgowania tych czynników, które już były silne w kartezjanizmie: czynników spirytualistycznych i religijnych w metafizyce, a trzeźwej obserwacji w teorii...
-
Ocena brak
GALILEUSZ
Praca przyrodników od początku nowej ery dała nie tylko ważne wyniki faktyczne, ale także uświadomiła właściwą metodę nauki. Wybitnym uczonym, który z filozoficzną rozwagą sformułował nowe idee metodologiczne na samym początku XVII w., był Galileusz.
ŻYCIE. Galileo Galilei (1564-1642) urodził...
-
Ocena brak
DRUGI OKRES FILOZOFII NOWOŻYTNEJ (OKRES SYSTEMÓW NOWOŻYTNYCH, WIEK XVII)
1. okres wielkich systemów. Po nieskrystalizowanym filozoficznie Odrodzeniu dopiero w wieku XVII filozofia nowożytna uświadomiła sobie w pełni cele i opanowała środki. Podjęła teraz pracę pozytywną, podczas gdy Odrodzenie wyładowywało się przeważnie w polemice z przeszłością. Będąc bardziej...
-
Ocena brak
ZESTAWIENIA, ZAGADNIENIA FILOZOFII RENESANSOWEJ
Zakres zagadnień zmienił się znacznie od wieków średnich; minął czas wszech obejmujących „sum", ich zagadnienia rozdzieliły się między filozofów uprawiających rozmaite działy. Bruno filozof przyrody, Grocjusz filozof prawa, Cherbury filozof religii, Bacon metodolog, Ramus logik, Montaigne biotechnik...
-
Ocena brak
POLSKA FILOZOFIA ODRODZENIA
1. humanizm wcześnie, już koło połowy XV w., zawitał do Polski. Humanistą, renesansowym człowiekiem czystej krwi był Grzegorz z Sanoka (1403-1477), magister i profesor krakowski, później arcybiskup lwowski. Wróg abstrakcyjnych, scholastycznych dociekań, które miał za „marzenia na jawie", za fantazję...
-
Ocena brak
SUAREZ I MODERNIZACJA SCHOLASTYKI
Na początku nowożytnej ery scholastyka była w upadku i w opozycji do niej formowała się nowa filozofia. Jednakże upadek nie trwał długo, a opozycja bynajmniej nie była powszechna. Zupełnie fałszywie wyobraża sobie dobę Odrodzenia, kto sądzi, że z dnia na dzień skończyła się w niej dawna...