-
Ocena brak
DUCH
DUCH gr. pneuma; łc. spiritus; ang. spirit; fr. esprit; nm. Geist
Byt niematerialny, a więc istotowo niezależny od w—> materii (1, 2) (pojętej np. po arystotelesowsku — jako racja i podłoże zmian, lub po platońsku — jako cielesność) i co za tym idzie — samoistny, oraz osobowy. Bytami duchowymi...
-
Ocena brak
DUCH ŚWIATA
DUCH ŚWIATA nm. Weltgeist
Zasada ciągłości dziejów ludzkich, utrzymującej się i trwającej mimo ginięcia jednych narodów i formowania się nowych (J. G. Herder).
U G. W. F. Hegla: duch dziejów, kierujący nimi za pośrednictwem „duchów narodowych" (Yolksgeiste), z których każdy działa przez...
-
Ocena brak
DUCHOWOŚĆ
DUCHOWOŚĆ nłc. spiritualitas; ang. spirituality; fr. spiritualite; nm. Geistigkeit
metaf. Istotna cecha bytu niematerialnego (-> duch /I/), odrębnego od —>materii (1,2) zarówno w istnieniu, jak i w działaniu; stanowi ona o podstawowej strukturze bytu złożonego z istnienia i istoty. W istocie...
-
Ocena brak
DOWÓD ONTOLOGICZNY
DOWÓD ONTOLOGICZNY ón, óntos = byt -I- logos = słowo, nauka) ang. ontological argument; iv. preuve ontologique; nm. ontologisch Beweis
Argument za istnieniem Boga opierający się na samym pojęciu bytu (stąd jego nazwa), a wywodzony zazwyczaj z idei doskonałości. W myśl tego dowodu samo pojęcie Boga...
-
Ocena brak
DOŚWIADCZENIE
DOŚWIADCZENIE gr. empeiria; łc. experientia (1), experimentum (3); ang. experience (1), experiment (3); fr. experience; run. Erfahrung (1), Experiment (3)
1. t. pozn. Stanowiąca rodzaj poznania czynność bezpośredniego i naocznego (^ naoczność) ujęcia przedmiotu lub jej rezultat (w postaci sądu lub...
-
Ocena brak
DOWODZENIE
DOWODZENIE łc. demonstratio, argumen-tatio; ang. demonstration; fr. demonstration, raisonnement; nm. Beweisfilhrung
metod. Rozumowanie polegające na konstruowaniu —> dowodu (1).
metod. W sensie szerszym: rozumowanie polegające na wykazaniu prawdziwości jakiegoś zdania na podstawie innych zdań...
-
Ocena brak
DOWODZENIE NIE WPROST (dowodzenie apagogiczne, dowód przez sprowadzenie do niedorzeczności)
DOWODZENIE NIE WPROST (dowodzenie apagogiczne, dowód przez sprowadzenie do niedorzeczności) nłc. reductio ad absurdum, reductio ad impossibile; ang. indirect demonstration, indirect proof; fr. demonstration par l'absurde, preuve par l'absurde; nm. indirekter Beweis
log. Teza T jest dowodzona nie wprost, gdy...
-
Ocena brak
DOWÓD
DOWÓD gr. apódeiksis; łc. argumentum, demonstratio, probatio; ang. argument, demonstration, proof; fr. demonstration, preuve; nm. Demonstration, Beweis
1. log. Ciąg zdań lub formuł zdaniowych, który zawiera kolejno: wyrażenia przyjęte jako założenia, wyrażenia otrzymane z założeń w wyniku ich...
-
Ocena brak
DOWÓD FIZYKO-TELEOLOGICZNY
DOWÓD FIZYKO-TELEOLOGICZNY
ang. physicoteleological argument; fr. preuve physico-teleologique; nm. physicoteleologischer Beweis
Argument za istnieniem Boga powołujący się na pewne przejawy porządku, celowości i piękna w otaczającym nas świecie, a także na znamionującą świat jedność, i...
-
Ocena brak
DOWÓD KOSMOLOGICZNY
DOWÓD KOSMOLOGICZNY nłc. prohatio a contingentia mundi; ang. cosmological argument; fr. preuve cosmologique, argument cosmologique; nm. kosmologischer Beweis
Argument za istnieniem Boga powołujący się na fakt istnienia świata jako na swoją przesłankę. Nazywa się go także dowodem z przygodności...