-
Ocena brak
ESENCJA, ESENCJALIZM
ESENCJA (nłc. = istność, istota, byt, istnienie, jestestwo, wewnętrzna natura, treść; termin utworzony z łc. esse = być, istnieć, ńa wzór gr. ousia) metaf. syn.—> Istota.
ESENCJALIZM ang. essentialism; fr. essentialisme; nm. Essentialismus, Wesensphilosophie
Określenie charakteryzujące nie...
-
Ocena brak
ESPRIT DE FINESSE
ESPRIT DE FINESSE (fr. = bystrość i subtelność umysłu)
U B. Pascala: związana z lotnością myśli, intuicją zdolność postrzegania prawdy bezpośrednio i w sposób niesformalizowany, a nawet przedpojęciowy, przeciwstawiana umysłowości matematycznej (z;s-> esprit de geometrie). Bywa przyrównywana...
-
Ocena brak
ESPRIT DE GEOMETRIE
ESPRIT DE GEOMETRIE (fr. = ścisłość, umysłowość matematyczna)
U B. Pascala: ścisły, matematyczny sposób myślenia, przeciwstawiany swobodnej intuicji (ws—> esprit de finesse). Charakteryzuje się on systematycznością, logicznym i rygorystycznym...
-
Ocena brak
EPOCHE
EPOCHE (gr. = zatrzymanie, wstrzymanie; powstrzymanie się od sądu (Chryzyp))
U starożytnych sceptyków: powstrzymanie się od wypowiadania sądów, czyli odmowa stwierdzenia czegoś lub zaprzeczenia czemuś.
W fenomenologii: wstrzymanie się od uznania (czyli —> „wzięcie w nawias" —...
-
Ocena brak
ESTETYCZNY
ESTETYCZNY (gr. aisthetikós = wrażliwy, podatny na wrażenia zmysłowe) ang. aesthetic; fr. esthetique; nm. asthetisch
Związany z -^ pięknem (1), z —> przedmiotem (3) estetycznym, z —> przeżyciem estetycznym, z —> wartością (3) estetyczną.
Związany z —> estetyką, z teorią...
-
Ocena brak
EROS
EROS (gr. - żądza, pożądanie zmysłowe, miłość; imię bożka (demona) miłości) nłc. eros
Według wątków mitologicznych Eros, syn Pemi i Porosa, nie jest bogiem, lecz jedynie datmonem, tj. bytem pośrednim między tym, co ludzkie a tym, co boskie; cierpi z braku pełni bytu i żądny jest...
-
Ocena brak
ERYSTYKA
ERYSTYKA (gr. eristike> = umiejętność dysputowania, od eristikós - kłótliwy, lubujący się w sporach) ang. eristic; fr. l'eristique; nm, Eristik
Uprawiana głównie w starożytnej Grecji przez sofistów, a także w szkole megarejskiej sztuka prowadzenia sporów i dyskusji, mająca na celu przede wszystkim...
-
Ocena brak
EPIFENOMENALIZM
EPIFENOMENALIZM ang. epiphenomenalism; fr. epiphenomenisme; nm. Epiphanomenalismus
Pogląd, według którego świadomość jest —> epifenomenem procesów fizjologicznych, a w szczególności nerwowych (m. in. W. K. Clifford, Th. H. Huxley, S. H. Hodgson, Th.-A. Ribot), tzn.:
a) zjawiska psychiczne są jedynie...
-
Ocena brak
EPISTEME
EPISTEME (gr. = wiedza; wiedza naukowa, nauka (Arystoteles))
U Platona i innych filozofów greckich: poznanie o charakterze naukowym, w przeciwstawieniu do —> dóksa (1).
Nauka i filozofia ujęte łącznie w dowolnym momencie ich historycznego rozwoju. W tym ogólnym znaczeniu termin episteme...
-
Ocena brak
EPISTEMOLOGIA
EPISTEMOLOGIA (gr. episteme = wiedza + logos = słowo, nauka) ang. epistemology, epistemics; fr. epistemologie; nm. Erkenntnistheorie (1), Epistemologie, Wissenschaftslehre (2)
Termin wprowadzony przez J. F. Ferriera (1854), który wyróżnił dwa działy filozofii: epistemologię i ontologię.
1. syn.-^ Teoria...