NATURALIZM

NATURALIZM (łc. naturalis = przyro­dzony, naturalny) ang. naturalism; fr. naturalisme; ang. Naturalismus

metaf. Stanowisko uznające naturę w znaczeniu kosmologicznym za ostatecz­ną rację jej własnego istnienia i działania, odrzucające zaś istnienie wszelkiego bytu transcendentnego. W historii...

NATURA LUDZKA

NATURA LUDZKA gr. he physis ton anthrópon; łc. natura humana; ang. human na­turę; fr. nature humaine; nm. Menschennatur

a) Natura w przeciwstawieniu do —> kul­tury (1): to, co w człowieku przyrodzone. Żywiołowe, instynktowne, w odróżnieniu od tego, co nabyte w doświadczeniu jed­nostkowym i społecznym...

NADZIEJA

NADZIEJA gr. elpis; łc. spes; ang. hope, expectation; fr. esperance, espoir; nm. Hoffnung

teol. Jedna z trzech cnót (2c) teologalnych (obok -^ wiary /3a/ i -> miłości /7/), oznaczająca przeciwstawne rozpaczy po­kładanie ufności w Bogu. Treścią tej uf­ności jest przekonanie, że nad całym...

MUTACJA

MUTACJA (łc. = zmiana) ang. mutation; fr. mutation; nm. Mutahon

biol. Nieciągła zmiana materiału gene­tycznego, polegająca na zmianie struktury fizycznej lub chemicznej kwasów nuklei­nowych (RNA — kwas rybonukleinowy, DNA — kwas dezoksyrybonukleinowy) (H. de Vries, 1909). Wyróżnia się m. in...

NATURA NATURANS - NATURA NA­TURATA

NATURA NATURANS - NATURA NA­TURATA (nłc. natura naturans> = przyro­da rodząca (tworząca), matura naturata> = przyroda zrodzona (stworzona)) ang. na­ture "naturing" - nature "natured"; fr. <nature naturante» - «nature naturee»

Wyrażenia zastosowane po raz pier­wszy prawdopodobnie w XII w. w...

NAKAZ

NAKAZ ang. command, dictation; fr. commandement; nm. Gebot et.

>

MUTACJONIZM

MUTACJONIZM ang. mutation{ist) theory; fr. mutationnisme; nm. Mutationstheorie

Termin wprowadzony do biologii przez H. DE Yriesa.

biol. Oparty na odkryciach G. J. Mendla, W. Batesona, w. L. Johannsena i H. de Vriesa -^ ewolucjonizm (2), według które­go ewolucja gatunków dokonuje się po­przez mutacje...

NAOCZNOŚĆ (oglądowość, dawniej: poglądowość)

NAOCZNOŚĆ (oglądowość, dawniej: poglądowość) gr. endrgeia; ang. conceivable (= naoczny); fr. «intuition empirique; nm. Anschauung

t. pozn. Swoista cecha niektórych perce­pcji i przedstawień, wiązana na ogół z do­znawaniem treści wrażeniowych zmysło­wych i emocjonalnych (—> ogląd). Treści te...

MYŚL

MYŚL gr. logos, nóema; łc. cogitatio; ang. thought; fr. la pensee; nm. Gedanke

1. W klasycznej teorii poznania: —> znak (la) formalny rzeczy jako poznawcze uję­cie rzeczywistości; treść -^ myślenia (1).

Może to być:

-^ pojęcie (1), -^ idea (II);

-^ sąd (IB) jako wynik myślenia: wy­rażony...