-
Ocena brak
SPOSÓB
SPOSÓB nłc. modus; ang. course of adion, way; fr. le mode, maniere; nm. Weise, Art, Mittel
Sposób działania, postępowania — dobór i układ czynności zmierzających do osiągnięcia określonego celu lub cecha znamienna takiego układu. —> Metoda (1).
-
Ocena brak
SPONTANICZNOŚĆ
SPONTANICZNOŚĆ <nłc. <spontaneiłas> = własny popęd, samorzutność, od łc. sua sponte = z własnej inicjatywy) ang. spontaneity; fr. spontaneite; nm. Spontaneitdt, Selbsttatigkeit
Samorzutność, tj. działanie dokonywane bez interwencji jakiegoś czynnika z zewnątrz. Spontaniczność nie...
-
Ocena brak
SPOŁECZEŃSTWO
SPOŁECZEŃSTWO gr. koinonia; łc. societas; ang. society; fr. societe; nm. Gesellschaft
soc. Jedno z podstawowych pojęć w socjologii, nie mające powszechnie przyjętej definicji. W jednym z ogólniejszych znaczeń określa się je jako zbiorowość ludzką o trwałości ponadpokoleniowej, posiadającą...
-
Ocena brak
SOMATYCY (hylicy)
SOMATYCY (hylicy) (gr. somatikós = cielesny, związany z ciałem)
W terminologii gnostycznej i wczesnego chrześcijaństwa, przejętej przez okultyzm: najniższa klasa duchów ludzkich, najbardziej związanych z materią (w przeciwieństwie do —> pneumatyków i —>...
-
Ocena brak
SOCJOLOGIZM
SOCJOLOGIZM ang. sociologism; fr. sociologisme; nm. Soziologismus
1. Kierunek przeciwstawny —> psychologizmowi, traktujący wszystkie dziedziny humanistyki (kulturę, religię, moralność, naukę, język) jako społecznie zdeterminowane i w związku z tym postulujący, aby były one badane za pomocą metody...
-
Ocena brak
SORYT (łańcusznik)
SORYT (łańcusznik) <gr. <sorites> = (w dialektyce:) fałszywy wniosek z nagromadzonych przesłanek, sylogizm łańcuchowy) nłc. sorites; ang. sorite; fr. sorite; nm. Sorites
W logice tradycyjnej: —> sylogizm o liczbie przesłanek większej niż dwie, tworzących jak gdyby łańcuch, w którym orzecznik...
-
Ocena brak
SOCJOMETRIA
SOCJOMETRIA (łc. soci{etas) = społeczeństwo + gr. metrem = mierzyć) ang. sociometry; fr. sociometrie; nm. Soziometrie
Metody i techniki badania stosunków między członkami grupy, pomiary ujmujące ilościowe aspekty stosunków międzyludzkich w kategoriach wzajemnych preferencji, obojętności lub...
-
Ocena brak
SPECJACJA
SPECJACJA (łc. species = gatunek) ang. spedation, species formation; fr. speciation, formation des especes; nm. Artbildung, Speziation
biol. Zasadniczy proces ewolucyjny (—> ewolucja /II/) prowadzący do powstania nowych —> gatunków (3) pod wpływem —> izolacji naturalnej i różnicowania się populacji, w...
-
Ocena brak
SOFISTA
SOFISTA (gr. = znawca, biegły; mędrzec; publiczny wykładowca, płatny nauczyciel; oszust) łc. sophista; ang. Sophist; fr. sophiste; nm. Sophist
Rodowód słowa sophistes związany jest swoim rdzeniem z pierwotnym, szerokim znaczeniem słowa sophia, które początkowo oznaczało wszelką biegłość i...
-
Ocena brak
SPEKULACJA
SPEKULACJA (nłc. <.speculatio> = wypatrywanie, oglądanie) gr. theoria; ang. speculation; fr. speculation; nm. Spekulation
Aktywność intelektualna mająca na celu — w przeciwieństwie do działania praktycznego — jedynie czyste poznanie czy nawet, w znaczeniu pejoratywnym, poznanie pozbawione związku z...