-
Ocena brak
SYLOGISTYKA
SYLOGISTYKA (gr. syllogistikós = dotyczący rozumowania, wnioskujący) ang. syllogistics; fr. la syllogistique; nm. Syllogistilc
Najstarszy system dedukcyjny zbudowany metodą aksjomatyczną; stanowi on dział logiki tradycyjnej obejmujący zasady poprawnej budowy —^ sylogizmów (wnioskowanie pośrednie)...
-
Ocena brak
SUBSYSTENCJA
SUBSYSTENCJA (nłc. = trwanie, istnienie, od łc. subsistere = trwać nadal, istnieć w dalszym ciągu, ostać się, przetrwać) gr. ousiosis, hypóstasis; ang. subsistence; fr. subsistance; nm. Subsistenz
metaf. To, dzięki czemu —> substancja (1) jest substancją — zasada trwałości substancji w...
-
Ocena brak
SYLOGIZM
SYLOGIZM (gr. (syllogismós> = rozumowanie; wniosek dedukcyjny) nłc. syllogis-mus; ang. syllogism; fr. syllogisme; nm. Syllogismus
log. Dwie —> przesłanki i wyprowadzony z nich —> wniosek; sylogizm skrócony — —> entymemat, sylogizm rozszerzony > polisylogizm, —> soryt. Zgodnie z tradycyjną —> sylogistyka...
-
Ocena brak
SUMIENIE
SUMIENIE gr. syneidesis; łc. conscientia; ang. conscience; fr. conscience morale; nm. Gewissen
et. Zdolność wydawania sądów dotyczących wartości moralnej czynów ludzkich, a zwłaszcza własnego postępowania podmiotu (—> zmysł moralny). Także: sam akt —> rozumu praktycznego, spontaniczny i...
-
Ocena brak
SUBSTANCJALIZM
SUBSTANCJALIZM substantialis = istotny, prawdziwy, zdolny do istnienia) ang. substantialism; fr. substantialisme; nm. Substantialismus, Substanzialismus, Substantialitats theorie
metaf. Ogólna nazwa poglądów, którym przeciwstawny jest —> fenomenizm, przyjmujących istnienie —^ substancji (1) (m. in...
-
Ocena brak
SUBSTANCJA
SUBSTANCJA <łc. <substantia> = istota, treść, rzecz (od substare = znajdować się pod czymś), także: nłc. <substantia» = majątek, mienie, bogactwo — jako odpowiednik gr. <ousia> (Arystoteles, w zestawie kategorii) = własność, majątek, mienie; stałe istnienie, realność; niezmienna...
-
Ocena brak
STRUMIEŃ ŚWIADOMOŚCI
STRUMIEŃ ŚWIADOMOŚCI ang. stream of consdousness, stream of thought; nm. Bewusstseinsstrom, „Strom" des Bewufitseins
U W. Jamesa: wprowadzone przez niego metaforyczne określenie charakteru świadomości, którą porównywał do płynącego strumienia ze względu na jej zmienność, ciągłość i...
-
Ocena brak
STWARZANIE
STWARZANIE łc. creatio; ang. creation; fr. creation; nm. Schopfung
1. metaf. Stworzenie z niczego {creatio ex nihilo) — a nie np. z istniejącej przedtem materii {creatio ex praeiacente materia). W tradycji arystotelesowsko-tomistycznej rozróżnia się następujące aspekty tego pojęcia:
Akt, poprzez...
-
Ocena brak
SUBIEKTYWIZM
SUBIEKTYWIZM (nłc. <subiecłivismus> od nłc. subiectivus = podmiotowy) ang. subjectwism; fr. subjectwisme; nm. Subjektmismus
TO—> Obiektywizm.
1. t. pozn. Stanowisko uzależniające proces poznania od indywidualnych sposobów i warunków percepcji przedmiotu przez podmiot (np. od percepcji zmysłowej, stanów...
-
Ocena brak
SUBIEKTYWNOŚĆ
SUBIEKTYWNOŚĆ <nłc. subiectivus = podmiotowy) ang. subietivity; fr. subjectivite; nm. Subjektwitat
W przeciwstawieniu do —> obiektywności (1) — rzeczywistość podmiotowa jako zespół faktów psychicznych, ujmowana poznawczo w zasadzie poprzez introspekcję; inaczej: podmiotowość.
t. pozn...