TRADYCJONALIZM

TRADYCJONALIZM traditiomlistae, -arum = tradycjonaliści, zwolennicy trady­cjonalizmu (w XIX w.)) ang. traditionalism; fr. traditionalisme; nm. Traditionalismus

Doktryna filozoficzno-teologiczna uzna­jąca pierwotne Objawienie za jedyne źró­dło poznania nie tylko religijnego i moral­nego, ale i...

TRAGIZM

TRAGIZM (gr. tragikós = wzniosły, wspa­niały) ang. the tragic; fr. le tragique; nm. das Tragische, Tragik

Cecha takiej sytuacji, która nieuchron­nie prowadzi do nieszczęśliwego końca, a powstałej na skutek konfliktu moralne­go. Może to być np. dylemat posłuszeń­stwa wobec równoważnych, choć...

TOTALIZACJA

TOTALIZACJA z łc. totalis = cały, dotyczący całości)

Termin P. Teilharda de Chardin ozna­czający naturalną dążność jednostek do łą­czenia się w grupy, grup — w coraz szer­sze społeczności, społeczności — w zjed­noczoną ludzkość (—> kolektywizacja, -> so­cjalizacja 121, —>...

TERTIUM NON DATUR

TERTIUM NON DATUR <łc. = trzecie nie jest dane)

log. Wyklucznie trzeciej możliwości; wy­rażenie używane na określenie —> prawa wyłączonego środka.

TRANSCENDENCJA

TRANSCENDENCJA (nłc ~ przekroczenie, wyższość, z łc. transcendens, -entis = przekraczający) ang. transcendence; fr. transcendance; nm. Transzendenz

metaf. W przeciwstawieniu do -> im­manencji (2) — status tego, co znajduje się poza danymi bytami i posiada całkowicie różną od nich naturę, jak...

TOŻSAMOŚĆ

TOŻSAMOŚĆ gr. autótes; nłc. identitas; ang. identity, identicality; fr. identite; nm. Identitat, Geleichheit

1. Relacja między każdym przedmio­tem a nim samym (tzn. każdy przedmiot jest tożsamy /identyczny/ z samym so­bą); tożsamość taka bywa nazywana toż­samością numeryczną.

log. Zasada...

TETYCZNY

TETYCZNY (1, 2) = ustana­wiający) ang. thetic; fr. thetique; nm. thetisch

log. Stwierdzający coś, zawierający moment —^ asercji (1).

metod. Ustanawiający coś, np. norma, definicja syntetyczna (w odróżnieniu od definicji analitycznej).

W fenomenologii: charakterystyczny dla aktowej...

TRADUCJANIZM (tradukcjonizm)

TRADUCJANIZM (tradukcjonizm) (nłc. od łc. traducere = przekazywać) ang. traducianism; nm. Traducianismus, Traduzianismus

Wywodzący się od Tertuliana pogląd, według którego —> dusza (3) ludzka nie jest stwarzana bezpośrednio przez Boga, lecz powstaje wraz z dałem w momencie poczęcia człowieka (-^...

TEZA

TEZA (gr. (6) = postanowienie, twierdzenie) ang. thesis; fr. these; nm. These

W dialektyce transcendentalnej I. Kan­ta: twierdzenie przeciwstawne —> antyte­zie (2) i równie uzasadnione jak ona; teza i antyteza są członami -> antynomii (2).

W ^ triadzie Heglowskiej (teza - an­tyteza - synteza) —...