NYKTYNASTIA

Autonomiczne ruchy turgorowe roślin, inaczej ruchy senne. Dotyczą niektórych organów roślinnych - liści, płatków i pręcików. Nyktinastie uzależnione są częściowo od zmian środowiskowych w cyklu dobowym (nasłonecznienia, temperatury), a częściowo od metabolizmu rośliny.

Posiadają przez to...

ODDYCHANIE BEZTLENOWE (anaerobowe)

Fizjologiczny proces uzyskiwania energii na drodze enzymatycznego, beztlenowego rozkładu związków organicznych do prostych związków organicznych lub nieorganicznych. Może przebiegać na drodze fermentacji lub z wykorzystaniem nieorganicznego akceptora elektronów, innego niż tlen (redukcja siarczanów...

NUKLEOSOM

Jednostka strukturalna chro-matyny. Zbudowana jest z odcinka DNA nawiniętego na rdzeń białkowy, który jest kompleksem ośmiu białek histonowych, zwanego oktamerem histonowym. Białka histonowe budujące rdzeń to H2A, H2B, H3 i H4, ułożone są w sposób następujący: 2x (H2A-H2B) i 2x (H3-H4)...

NOWORODEK, niemowlę

Pojęcie określające okres, rozwojowy człowieka od momentu urodzenia do 4 tygodnia życia. Noworodki mają z reguły nieco wydłużony kształt głowy (wynik przechodzenia przez kanał rodny, również przed-glowie - obrzmienie skóry głowy), elastyczną czaszkę z niezrośniętymi szwami czaszkowymi, siną...

NISZA EKOLOGICZNA

Specyficzne dla każdego gatunku miejsce w strukturze biocenozy i rola w jej funkcjonowaniu. Nisza ekologiczna organizmu jest określana przez wszystkie aspekty jego życia oraz jego wzajemne stosunki z wszystkimi elementami środowiska ożywionego - biocenozy i nieożywionego, czyli biotopu (czynniki fizyczne...

NUKLEOID

Obszar cytoplazmy w komórkach prokariotycznych, w którym zlokalizowany jest chromosom bakteryjny, składający się najczęściej z kolistej cząstki DNA i białek wiążących się do DNA, umożliwiających zwinięcie długiej cząsteczki. Nukleoid jest odpowiednikiem jądra komórkowego w komórkach...

NITRYFIKACYJNE BAKTERIE

Chemoautotroficze bakterie, występujące powszechnie w glebie i zbiornikach wodnych, czerpiące energię potrzebną do syntezowania związków organicznych z utleniania związków azotu (MH3 i N02").

Stanowią one ważne ogniwo w cyklu krążenia azotu w przyrodzie, wzbogacając glebę w związki azotu o...

NUKLEOPROTEIDY, nukleoproteiny

Białka złożone, zawierające grupę niebiałkową (prostetyczną) w postaci kwasu nukleinowego: deok-syrybonukleinowego (DNA) lub rybonukleinowego (RNA). Wielocząsteczkowe kompleksy zbudowane z białek (głównie zasadowych, np. histony lub hi-stonopodobne, protaminy) i kwasów nukleinowych, połączone...

NOGOGŁASZCZKI, pedipalpy

Druga para odnóży gębowych u pajęczaków. Złożone są z kilku członów. Za pomocą wyrostka umieszczonego na środkowym członie rozdrabniają i rozgniatają pokarm. U skorpionów i zaleszczotek nogo-gtaszczki przekształcają się w długie kleszcze. U innych upodabniają się do odnóży lokomotorycznych...