-
Ocena brak
KALKA
(językowa) Replika, wyraz a. zwrot powstały na skutek dosłownego przekładu cząstek składowych obcego wyrazu a. zwrotu, przemycenie (pod pozorami swojskości brzmienia) na grunt danego języka obcych mu praw gramatycznych, np. w staropolszczyźnie zamek znaczył tylko 'przyrząd do zamykania', jednak pod...
-
Ocena brak
KALILA I DIMNA
Arab. Kabla wa Dimna, Zwierciadło książęce, arabski zbiór opowiadań i przypowieści moralizatorskich, wygłaszanych przez zwierzęta, przeznaczonych dla synów książęcych i królewskich; jest to wolny przekład pióra Ibn al-Mukaffy (VIII w.) ze średnioperskiego (pahlawi) tłumaczenia sanskryckiego zbiorku...
-
Ocena brak
KALLIMACH (1)
Kallimach z Cyreny, ok. 310—240 pne., w Afryce Płn., gr. poeta i filolog, uważany za największego poetę gr. epoki aleksandryjskiej, pozostawił ok. 800 utworów, z których część przetrwała.
Zwolennik krótkich utworów, był autorem aforyzmu gr. mśga biblion, mćga kakón 'wielka książka, wielkie zło';...
-
Ocena brak
KALINKA W OGRODZIE STOJAŁA
Pieśń lud., znana w Polsce północnej i na Śląsku, o podróżniku, który płaci karczmarce za przespanie jednej nocy z usługującą dziewczyną; w czasie rozmowy z dziewczyną podróżny dowiaduje się, że jest ona jego siostrą.
-
Ocena brak
KALI (2)
Postać z powieści dla młodzieży W pustyni i w puszczy (1911) Henryka {Sienkiewicza; młody, rozbrajająco naiwny w swej pierwotnej prostocie Murzyn (Nilota).
„Kali się bać, ale Kali pójść", r. 23.
„Powiedz mi, zapytał Staś, co to jest zły uczynek? - Jeśli ktoś Kalemu zabrać krowy... - Doskonale...
-
Ocena brak
KALENDARZ
Lista dni, tygodni i miesięcy roku z oznaczeniem świąt; almanach-informator o najważniejszych datach i sprawach przewidzianych na rok następny. W dawnych kalendarzach polskich, drukowanych od XVIII w. w Krakowie, wiadomości o obchodach świąt kośc. ruchomych i nieruchomych, o zaćmieniach słońca i...
-
Ocena brak
KAHLENBERG
Wzgórze w płn.-wsch. części Lasku Wiedeńskiego z widokiem na Wiedeń i dolinę Dunaju; miejsce, z którego rozpoczęła się akcja wojsk polskich w bitwie z Turkami 12 IX 1683; zob. Jan (III Sobieski, Odsiecz wiedeńska).
-
Ocena brak
KALENDY
Nazwa pierwszego dnia miesiąca w kalendarzu (zob.) rzymskim. Rzymianie nazywali dni miesiąca inaczej niż my - zamiast oznaczać je kolejnymi liczbami porządkowymi, określali każdy dzień liczbą dni dzielących go od najbliższych Kalend, Non (zob.) a. Idów (zob.), tak że np. 26 maja określano jako siódmy...
-
Ocena brak
KAIN
W Biblii, Gen., 4, pierworodny syn Adama i Ewy, która, urodziwszy go, powiedziała: „Otrzymałam człowieka przez Boga"; stąd imię Kaina, znaczące 'nabytek'. Kain był oraczem, a jego młodszy brat, Abel, pasterzem owiec. Kain złożył pewnego dnia Bogu ofiarę z owoców ziemi, Abel zaś z owiec; z nie...
-
Ocena brak
KALENICA
Poziomy grzbiet dachu a. strzechy, górna pozioma krawędź przecięcia się dwóch połaci dachowych; od kału, tj. gliny, którą miano oblepiać (kalić) grzbiety strzech.