-
Ocena brak
STRYK
Stryczek (zob.), sznur z pętlą na końcu do zaciągania; z nm. Strick 'sznur'.
-
Ocena brak
STRUŚ
Strusia polityka. Wierzono dawniej, że struś, ścigany przez myśliwców a. drapieżników, po pewnym czasie staje i chowa głowę w piasek, sądząc, że gdy sam nie widzi, staje się niewidzialnym dla innych;przen. chowanie głowy w piasek, udawanie, że się nie dostrzega faktów, zamykanie oczu na...
-
Ocena brak
STRZAŁ
Strzał do nieboszczyka próba mająca na celu, podobnie jak wyrok Salomona (zob. Salomon), dojście do prawdy przez zmuszenie kogoś, aby zdradził swe uczucia.
W wersji pierwotnej, znajdującej się już w Talmudzie babilońskim, dwóm mężczyznom, z których każdy podawał się za jedynego syna i dziedzica...
-
Ocena brak
STRUWELPETER
Nm. 'Piotruś-rozczochraniec', zbiorek historyjek umoralniających dla dzieci, napisanych wierszem i zilustrowanych (1844) przez lekarza, malarza i wierszopisa nm. Heinricha Hoffmanna. Zbiorek ten miał niesłychane powodzenie; wszystkie dzieci nm. umiały te wierszyki na pamięć. Tłumaczono je i wydawano w...
-
Ocena brak
STRZAŁA
Partyjska strzała zob. Partowie. Strzała, Sagitta, konstelacja nieba płn., w Polsce widziana latem i jesienią.
Strzała Abarisa mitycznego mędrca greckiego z VI w. pne., uważanego za Hiperborejczyka, wspomnianego przez Herodota, Pindara i in. Apollo, którego był sługą, obdarzył go złotą...
-
Ocena brak
STRYCHOWAĆ
Dawn. kreskować, robić kreski, strychy, linijki; dawn. równać miarę strychulcem, (zob. niżej), ścinać równo z wrębami naczynia, miary; dawn. prażyć nieprzyjaciela ogniem broni palnej; dawn. muskać, dotykać w przelocie; o psach myśliwskich - węszyć, tropić, , przeszukiwać teren; o koniu - uderzać...
-
Ocena brak
STRZECHA
W XIII-XV w. w Europie, gł. we Francji, Anglii, Niemczech i Czechach, strzecha budowlana, nm. Bauhiitte, zespół wędrownych kamieniarzy, murarzy i cieśli działający pod kierunkiem mistrza-architekta-przedsiębiorcy, nie należący do cechu, trudniący się gł. budową katedr i innych wielkich obiektów...
-
Ocena brak
STRYCZEK
Zdrobn. od stryk (zob.); kara śmierci przez powieszenie.
Pójść na stryczek zostać powieszonym na szubienicy.
Zabronić (zakazać) pod stryczkiem dawn. pod groźbą kary śmierci (przez powieszenie).
-
Ocena brak
STRZEGOM
Miasto nad rzeką Strzegomką na Podgórzu Sudeckim, w woj. wałbrzyskim; gród kasztelański wzmiankowany w 1155, w 1203 komandoria joannitów, prawa miejskie (nm. Striegau) w 1242. Od XIII w., produkcja sukna, od XV także płótna, od XIX jeden z gł. ośrodków eksploatacji granitów i bazaltów.
Z kamieniołomów...
-
Ocena brak
STRYJ
Zob. Rodzina (Brat ojca). Nie bądź mi stryjem, łac. ne sis patruus mi hi, z Satyr, 2,3,88, Horacego.
Nie bądź mi stryjem, Rzymianie mawiali,
Kiedy się komu karać nie dawali.
J. Kochanowski, Fraszki, 1, 43, 1-2.