-
Ocena brak
ŚWITEZIANKA
Wg podania ludowego rusałka, nimfa wodna zamieszkała w jeziorze Świteź, w pobliżu Szacka w Nowogródczyźnie; zool. ważka z podrzędu równoskrzydłych.
Jakiż to chłopiec piękny i młody?
Jaka to obok dziewica?
Brzegami sinej Świtezi wody
Idą przy świetle księżyca.
A. Mickiewicz, Świtezianka...
-
Ocena brak
TAIS
Thais, imię dwóch słynnych kurtyzan (heter):
1. tancerka ateńska z IV w. pne., słynna hetera i królowa piękności, kochanka Aleksandra Wielkiego, który ją zabrał z sobą na wyprawę wojenną do Azji. Przypisuje się jej liczne dowcipne powiedzenia, pamiętna stała się jednak z powodu zdarzenia zapisanego...
-
Ocena brak
TABULATURA
Ogólna nazwa systemów instrumentalnego zapisu nutowego, używanych w XV-XVII w. (jak tabulatura organowa nm. i hiszp., lutniowa wł., hiszp., fr. i nm.), operujących znakami, literami i cyframi; z nm. Tabulatur'reguły poet. i muz. meistersingerów'; od łac. tabula 'deska, tablica; pismo...
-
Ocena brak
ŚWITKA
Dawn. wierzchnia odzież (gunia, siermięga, sukmana) chłopów i drobnej szlachty.
-
Ocena brak
TAJEMNICA
Rzecz tajna, której nie wolno, nie należy rozgłaszać, która nie powinna wyjść na jaw; wiadomość, której ujawnienia zakazuje prawo, jak tajemnica państwowa, wojskowa, korespondencji; tajemnica, której ujawnienia zakazuje etyka zawodowa, jak tajemnica lekarska (łac. secretum medici), dziennikarska.
Hrabia...
-
Ocena brak
TADEUSZ
Imię męskie, łac. Thaddaeus z gr. Thaddaios od hebr., 'śmiały', uchodzące dość powszechnie za imię polskie, gdzie indziej bardzo rzadkie (Taddeo Gaddi, malarz florencki w XIV w.); biblijne imię jednego z mniejszych apostołów (zob.), Judy Tadeusza, dawniej dość częste na Litwie (od kultu św...
-
Ocena brak
TABAKA
Sproszkowany, odpowiednio przyrządzony i zaprawiony tytoń do zażywania przez nos, pobudzający do kichania, popularny w XVIII-XIX w., obecnie rzadko używany; dawn. tytoń (fajkowy); z hiszp. tabaco, prawdop. z jęz. taino. Ciemny jak tabaka w rogu zob. Róg. Nie nos dla tabakiery zob. Nos.
Tabaczkowy koloru...
-
Ocena brak
ŚWIĘTOWIT
Światowit, Swantewit, bóstwo słowiańskie o czterech twarzach obróconych w 4 strony świata, którego posąg stał w XII w. w świątyni w Arkonie (zob.) na Rugii; zwierzęciem poświęconym bóstwu był siwek (biały koń).
-
Ocena brak
ŚWIĘTO
Od (wielkiego) święta tylko w specjalnych okolicznościach, na szczególne okazje, rzadko.
Po święcie, łac. post Jestum z gr. katópin heortes, za późno, gdy już jest po wszystkim. Świąteczny poranek, fr. Le Malin d'un jour de fete, trzeci obraz suity symfonicznej Iberia (1906-08, wyk. Paryż 1910)Claude...
-
Ocena brak
ŚWIĘTY
Goły jak święty turecki całkiem nagi, jak ów derwisz, człowiek święty, napotkany w Damaszku przez Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła, opisany w jego Peregrynacji do Ziemi Św., (zob.); przen. goły, bez pieniędzy, bez środków do życia.
Grób Święty zob. Grób. Na święty nigdy nigdy; bo nie ma takiego...