-
Ocena brak
ZARZUĘLA
Rodzaj wodewilu a. operetki hiszp.; hiszp. ludowa opera komiczna; od (?) La Zarzuela, królewskiej rezydencji pod Madrytem, gdzie wystawiono taką operę po raz pierwszy.
-
Ocena brak
ZAUSZNICA
Kolczyk, biżuteria zawieszana na małżowinie usznej, zwykle na przekłutym płatku ucha; zaufana powiernica, donosicielka; r.ż. od zausznik.
-
Ocena brak
ZASADŹCA
Lokator, w dawnej Polsce przedsiębiorca, któremu pan feudalny zlecał założenie (lokację) wsi a. miasta na podstawie wystawionego przez siebie dokumentu lokacyjnego, czyniąc go zazw. sołtysem lokowanej wsi a. dziedzicznym wójtem lokowanego nliasta.
-
Ocena brak
ZAWADZKI Józef
1781-1838, Księgarz, drukarz, twórca pierwszej polskiej nowoczesnej firmy wydawniczej, która, przekazana synom i wnukom, istniała w Wilnie do 1939 r.
Założył księgarnię i drukarnię w Wilnie w 1805, a filię w Warszawie w 1810, wydawał m.in. Lelewela, Śniadeckich, Poezje Mickiewicza, dzieła Lindego...
-
Ocena brak
ZASIEK
Dawn. zacios; wrąb; zob. Sąsiek; miejsce zagrodzone, służące do zsypywania a później przechowywania czegoś; przeszkoda, barykada, ogrodzenie ze ściętych drzew; wojsk, kozły oplątane drutem kolczastym, tarasujące, zamykające jakieś przejście.
-
Ocena brak
ZAŚCIANEK
W dawnej Polsce, zwł. na Litwie osada, wieś, zamieszkała przez drobną szlachtę, która sama uprawiała ziemię. Powstawał przez rozrastanie się jednej rodziny i rozdrabnianie majątku protoplasty na wiele gospodarstw, mieszkańcy byli więc z sobą spokrewnieni a. spowinowaceni; mieszkańcy takiej osady...
-
Ocena brak
ZAŚLUBINY
Ślub, ceremonia ślubna. Zaślubiny Madonny zob. Sposalizio. Zaślubiny z morzem zob. Doża.
-
Ocena brak
ZATYBRZE
Nowy podział Rzymu, przedsięwzięty przez cesarza Oktawiana Augusta, wyłonił jako 14. okręg miejski Trans Tiberim łac., 'po drugiej stronie Tybru', stąd wł. Trastevere, objęty wielkim łukiem Tybru przy Isola Tiberina, wł., Wyspa Tybrowa', między Porta Septimiana, wł. Settimiana, Aurelia, wł. San...
-
Ocena brak
Cafe ZAUNER
(wym. cąu...) Cukiernia i ciastkarnia w Bad Ischl (Austria Górna), słynna w Europie przed IŁ wojną świat., gdyż kupował tam słodycze cesarz Franciszek Józef.
-
Ocena brak
ZAPOROŻE
Dzikie Pola, historyczna nazwa obszarów nad dolnym Dnieprem, poniżej porohów (zob.) tej rzeki, gdzie w śrdw. koczowali Pieczyngowie i Połowcy, później Tatarzy, wreszcie Kozacy; zob. Sicz. W XVI-XVII w. Zaporoże znajdowało się w granicach Rzplitej. Dziś w Ukr. SRR.
Zaporożcy poemat symf. (1921) Michaiła...