Sielpia Wielka

Wieś u podnóża Wzgórz Opoczyńskich, nad Czarną, 10 km na pd. zach. od Końskich. Na Czarnej zalew o powierzchni 57 ha z ośrodkami wypoczynkowymi. Pradzieje przemysłu metalurgicznego na Kielecczyźnie sięgają czasów Cesarstwa Rzymskiego. W pocz. XIX w. staraniem Stanisława Staszica i ks...

Busko Zdrój

Miasto powiatowe pomiędzy Niecką Solecką a Garbem Pińczowskim, 48 km na pd. od Kielc, 18 tys. mieszkańców. W 1166 był już w Busku kościół św. Leonarda. Klasztor i kościół Norbertanek fundował rycerz Dersław na przełomie XII i XIII w. W 1252 Bolesław Wstydliwy wystawił klasztorowi pozwolenie na...

Wisła Czarne

Osada wczasowa Wisła Czarne to obecnie część miasta Wisły w Beskidzie Śląskim. Za początek największej polskiej rzeki uznaje się źródło Czarnej Wisełki (1106 m n.p.m.), na pd.-zach. zboczu Baraniej Góry (1220 m n.p.m.). Jest ono mało efektowne: woda sączy się skąpo z błotnistego podłoża...

Krzemionki opatowskie

Wieś na Przedgórzu Iłżeckim, 8 km na pn. wsch. od Ostrowca Świętokrzyskiego. Największa w Europie kopalnia krzemienia pasiastego z okresu neolitu (3000-1700 lat p.n.e.). Stąd eksportowano narzędzia krzemienne do całej ówczesnej Europy. Pole górnicze ciągnęło się pasem dł. 4 km i szer. do 200 m...

Chęciny

Miasto między Pasmem Zelejowskim i Chęcińskim w Górach Świętokrzyskich, 15 km na pd. zach. od Kielc, 4 tys. miesz­kańców.

W 1275 wzmiankowano wieś Chęciny, obecnie Starochęciny. W końcu XIII w. nowa osada u stóp Góry Zamkowej przejęła nazwę Chęciny. Za panowania Władysława Łokietka odbywały się...

Zabrze

Miasto na Wyżynie Śląskiej, nad Kłodnicą (prawy dopływ Odry) i jej dopływem Bytomką, 200 tys. mieszkańców. Najstarszą częścią miasta są Biskupice, wzmiankowane w 1242. Pierwsza kopalnia węgla powstała w 1791. O rozwoju przes­ądziło zbudowanie linii kolejowej w 1846 i Kanału Gliwickiego...

Jaskinia 'Raj'

3 km na zach. od Sitkówki-Nowin, na pn. zboczu wzgórza Malik w Grzbiecie Bo-lechowickim, znajduje się jaskinia „Raj",odkryta w 1964, udostępniona do zwie­dzania w 1972. Rezerwat „Jaskinia Raj", utworzony w 1968 o pow. 8 ha, obejmuje las mieszany oraz samą jaskinię.

Długość korytarzy 240 m (trasa...

Żywiec

Miasto w Kotlinie Żywieckiej, nad Sołą, u ujścia Koszarawy, powyżej Jeziora Żywiec­kiego, 28 tys. mieszkańców. Osada Stary Żywiec założona w XIII/XIV w., prawa miejskie uzyskała przed 1327 r. W średniowieczu ośrodek rzemieślniczo-handlowy, w XIX w. rozwój przemysłu. Kościół Św. Krzyża gotycki...

Jędrzejów

Miasto powiatowe na Płaskowyżu Jędrze­jowskim. 17 tys. mieszkańców. Opactwo Cystersów w Jędrzejowie (do 1153 wieś Brzeźnica) fundował biskup wrocławski (późniejszy arcybiskup gnieź­nieński) Jan Gryfita w 1140, sprowadzając w 1149 zakonników z burgundzkiego opactwa w Morimond. W 1170-1210 powstał...