HOLENDER

Bądź zdrów, holenderski śledziu! zwrot przysłowiowy o czyimś bezpowrotnym zniknięciu, odejściu. Holendernia hist. osada Holendrów w Polsce; obora dworska; budynek ozdobny, pawilon ogrodowy w parkach romantycznych końca XVIII i w XIX w. wznoszony w kształcie zameczków, świątyń, ruin itd. Holenderska...

HOKUS - POKUS

Kuglarskie sztuczki magiczne; formuła używana niegdyś przez kuglarzy, magików, prestidigitatorów, pochodząca prawdop. z pocz. XVII w., rozpoczynająca komiczną serię niby-łacińskich zaklęć wypowiadanych przez sztukmistrzów dla odwrócenia uwagi widzów od ruchów rąk: „Hocus pocus, tontus talontus, vade...

HOHENZOLLERNOWIE

(wym hoencol...) Ród niemiecki pochodzenia szwabskiego, który dał książąt brandenburskich, 1415-1918, królów pruskich, 1525-1918, i cesarzy nm. 1871-1918, począwszy od Fryderyka I, 1371-1440, „Wielkiego Elektora" brandenburskiego, który stworzył możliwości rozwoju nowoczesnego, militarystycznego i...

HOHENSTAUFOWIE

(wym. hoensztau...) Niemiecki ród książęcy wywodzący się ze Szwabii; książęta Szwabii od 1079, królowie i cesarze w najświetniejszym okresie średniowiecza niemieckiego 1138-1254, poczynając od Konrada III, po którym nastąpili najwybitniejsi cesarze dynastii - Fryderyk I Barbarossa i Henryk VI. Ich...

HOHENLINDEN

(wym. hoen...) Wieś w Bawarii (dziś w RFN), gdzie generał J.V. Moreau na czele francuskiej Armii Renu rozbił 3 XII 1800 wojska austriacko-bawarskie (do czego przyczyniła się też polska Legia Naddunąjska pod gen. K. Kniaziewiczem) w czasie kampanii z 1800-01 przeciw Drugiej Koalicji.

HOFBURG

Burg, dawny pałac cesarski Habsburgów w Wiedniu, ogromny, asymetryczny zespół architektoniczny, którego dzieje budowy rozpoczynają się na pocz. XIII w. i kończą na 1913.

Poszczególne budynki odpowiadają stylom swojej epoki: gotyk (Burgkapelle, 'Kaplica zamkowa'), Renesans (Amalientrakt, 'Pałac Amalii...

HODUR

Hedr, Hódr, Hodur, Hoder, Hóthur, mit. skand, bóg ciemności, zwany ślepym starym bogiem, przeciwstawiany Baldurowi, bogu światła.

Na rozkaz Lokiego Hodur zabił Baldura strzałą zrobioną z jemioły, za co Hódura zgładził z kolei Vali, strażnik sprawiedliwości; por. Azowie.

HOCHSTADT

Miasteczko nad Dunajem w Szwabii (zach. Bawaria, RFN), gdzie fr. marszałek Villars pobił Austriaków w 1703; książę Eugeniusz i Marlborough pokonali Francuzów w 1704 (co Anglicy nazywają bitwą pod Blenheim), a Francuzi pod dowództwem generała Jeana Victora Moreau pobili w 1800 Austriaków; zob. też...

HOCHFEDER Kasper

Nm. drukarz wędrowny. W 1491-98 drukował w Norymberdze, w 1498-1503 w Metzu, m.in. wykonując zamówienia krakowskiego nakładcy Jana Hallera (zob.), za którego namową uruchomił w 1503 pierwszą stałą drukarnię w Krakowie.

W 1505 Haller przystąpił z nim do spółki, a następnie wykupił drukarnię, w...